Żelazno – wieża mieszkalna

Historia

   Wieża została zbudowana najprawdopodobniej pod koniec XV wieku. Jej fundator nie jest znany, choć historycy wskazują na postać burgrabiego zamku kłodzkiego Jacoba Stanke von Koritau, właściciela lokalnych dóbr. Nieznana pozostaje również pierwotna funkcja wieży, możliwe, iż pełniła jedynie funkcję średniowiecznej strażnicy. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1646 roku wieżę zniszczył pożar. W roku 1727 została odbudowana, otynkowana i nakryto ją nowym dachem. W 1966 roku przeprowadzono remont generalny.

Architektura

   Wieża zbudowana została na planie czworoboku o wymiarach rzutu 6,5×7 metra. Nakryta została wysokim, czterospadowym dachem i zrekonstruowanym gankiem hurdycji. Pierwotnie była zapewne czterokondygnacyjna, przy czym na poziomie pierwszego piętra znajdował się wykusz latrynowy i wąskie otwory okienne, interpretowane jako otwory strzelnicze lub wentylacyjne. Nie ma natomiast śladów większych okien, co mogłoby sugerować, iż wieża, przynajmniej w dłuższych okresach czasu, nie pełniła pierwotnie funkcji mieszkalnych. Parter, podobnie jak wyższe piętra, nakryty był drewnianym stropem wspartym na kamiennych wspornikach. Na każdej kondygnacji mieścił się dwutraktowy układ komunikacyjny z drabiniastymi schodami, oddzielonymi od sąsiedniej izby przepierzeniem.

Stan obecny

   Obecnie wieża jest własnością prywatną. Dzięki nowemu właścicielowi odzyskała średniowieczny wygląd, poprzez skucie zewnętrznych tynków i rekonstrukcję ganku hurdycji. Na pierwszym piętrze zachowały się relikty wykusza latrynowego i pierwotne wąskie otwory okienne, wewnątrz natomiast kamienne wsporniki na których osadzono strop.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku, Wrocław 2003.

Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.