Historia
Kościół we Wroniach zbudowany został około pierwszej połowy XIV wieku. Na początku XVII stulecia został odnowiony przez Fabiana Plemięckiego, ale po wojnach polsko – szwedzkich porzucono go, a następnie przekształcono w spichlerz. Jako, że dla nowej funkcji budowli wieża i zakrystia były zbędne, zostały one albo rozebrane, albo zawaliły się z powodu braku napraw.
Architektura
Kościół był budowlą orientowaną względem stron świata, wymurowaną z kamienia polnego z dodatkiem cegły w górnych partiach. Budowla składała się z pojedynczej nawy na planie prostokąta, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, miała natomiast niewielką, czworoboczną wieżę od strony zachodniej i zakrystię od strony północnej, co było układem typowym dla wiejskich kościołów farnych ziemi chełmińskiej i Warmii. Dwuspadowy dach kościoła osadzony był na zdobionych blendami szczytach. Murów nie opinały przypory, wnętrze nie było więc podsklepione. Podział horyzontalny prostych elewacji zapewniał gzyms kapnikowy.
Stan obecny
Kościół nie posiada już dziś wyglądu budowli sakralnej, ale wciąż posiada cechy gotyckie. Zyskał charakterystyczne dla spichlerzy otwory kosztem pierwotnych okien. Mury dawnej wieży widoczne są jedynie w przyziemiu, gdzie wykorzystano je do budowy małego przedsionka. W górnej partii pozostały po nich ślady i relikty na zachodniej ścianie dawnej nawy. W nowożytnym aneksie zachował się gotycki portal, powyżej niego widoczne są blendy szczytu zachodniego. Szczyt wschodni został częściowo zniekształcony. Po zakrystii pozostały dwa krótkie fragmenty ścian.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom XI, zeszyt 19, powiat wąbrzeski, red. T.Chrzanowski, M.Kornecki, Warszawa 1967.
Mroczko T., Architektura gotycka na ziemi chełmińskiej, Warszawa 1980.