Wielka Wieś – zamek Kluczwoda

Historia

   Zamek został wybudowany na początku XIV wieku, jako obronna rezydencja rodu Syrkomlów. Jej kres należy wiązać z katastrofą budowlaną z połowy tegoż stulecia, w wyniku której obsunięciu uległy zachodnie i północne partie muru obwodowego. Miała ona miejsce przed 1352 rokiem, bowiem wówczas Jan z Syrokomli, podsędek krakowski, kupił górę Korzkiew z zamiarem wy-budowania tam nowej siedziby rodowej.
   W trakcie badań archeologicznych na terenie zamku odkryto wiele metalowych zabytków, między innymi głowicę miecza, dwie ostrogi, fragmenty strzemion, wędzidło, złoty pierścionek, liczne groty bełtów, przyrząd do naciągania cięciwy kuszy, fragmenty noży i puginałów oraz liczne kawałki naczyń ceramicznych.

Architektura

   Zamek wzniesiono z miejscowego wapienia na szczycie skalistego wzgórza, na skraju doliny którą przepływa strumień wpadający do rzeki Rudawy. Od strony południowej wzgórze zakończone jest niemal pionową ścianą, lecz i pozostałe stoki są bardzo strome.
   Podstawowym elementem zamku był mur obwodowy o grubości około 1,2 metra biegnący po krawędziach wzgórza i zamykający obszar około 45 x 10 metrów. Wjazd usytuowany był w południowej części wschodniego odcinka muru. Głównym budynkiem mieszkalnym była wieża o wymiarach 3,3 x 3,9 metra, wzniesiona w północno – wschodnim narożniku zamku. Prawdopodobnie miała dwie lub trzy kondygnacje. W środkowej partii zamku znajdowało się  wąskie skrzydło, przylegające do wschodniego muru obwodowego. Komunikację między niższą, południową częścią zamku, a wyżej położoną częścią północną umożliwiały kamienne schody. Północno-zachodni rejon plateau zamkowego zajmowały prawdopodobnie pomocnicze budowle drewniane. U podnóża skały znajdował się ziemny wał, wydzielający podkowiaste, małe podzamcze.

Stan obecny

   Zamek nie przetrwał do czasów współczesnych, widoczne są jedynie skromne kamienne relikty na okazałej skale zwanej  Zamczyskiem lub Zamkową Skałą. Położona jest ona nad zakolem strumienia Kluczwoda, między Wielką Wsią a Białym Kościołem. Wstęp na teren reliktów zamku jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Kołodziejski S., Średniowieczne budowle obronne na terenie Jury Ojcowskiej w świetle wyników nowszych badań, Kraków 2006.
Lasek P., Obronne siedziby rycerskie i możnowładcze w czasach Kazimierza Wielkiego [w:] Wielkie murowanie. Zamki w Polsce za Kazimierza Wielkiego, red. A.Bocheńska, P. Mrozowski, Warszawa 2019.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.