Historia
Pierwsza wzmianka o położonej na ważnym szlaku handlowym wsi Warta pojawiła się w 1217 roku. W ostatniej ćwierci XIII wieku w otoczeniu księcia Henryka głogowskiego znajdował się rycerz Piotr z Warty, nie ma jednak pewności czy jego przydomek dotyczył Warty Bolesławieckiej. Ta z pewnością stanowiła gniazdo rycerskie od XIV wieku. W 1340 roku w źródłach pisanych pojawił się Hentschelinus de Wartha, w 1346 roku miejscowe dobra posiadał niejaki Hans z Warty, od 1370 roku wzmiankowani byli bracia Wikhold i Kuntschke z Warty, zaś w 1397 roku kuzyni Kuntschke i Hannos. Zamek zwany Gwiezdno (Sternberg) został wzniesiony prawdopodobnie w XV wieku. Jeszcze w 1407 roku nie wspomniał o nim akt lenny, dlatego musiał zostać zbudowany niewiele później, a zapewne przed 1426 rokiem, kiedy to miał zostać wspomniany w omówieniu dokumentu nowożytnego kronikarza. W roku tym cesarz Zygmunt miał zatwierdzić rodzinie Zedlitz dobra ziemskie z Wartą i Sternau. W 1540 roku w pobliżu wybudowany został przez Hansa von Zedlitz renesansowy dwór przez co zamek utracił na znaczeniu i zapewne niedługo później został porzucony.
Architektura
Zamek zbudowano na niewielkim, zapewne sztucznym wzniesieniu, na płaskim dnie doliny potoku. Wzniesiono go na planie czworoboku z dziedzińcem o wymiarach około 15 x 21,5 metra otoczonym przez utworzony z przyciosanych i układanych warstwami kamieni piaskowca. Od północy i zachodu broniony był przez podwójne fosy i obwałowania. Droga dojazdowa zapewne prowadziła od północy, a więc od strony skarpy zamykającej terasę zalewową potoku. Znajdujący się wewnątrz obwodu budynek mieszkalny, prawdopodobnie drewniany, przylegał na dziedzińcu do muru zachodniego. Miał on co najmniej dwie kondygnacje wysokości, rozdzielone płaskim, drewnianym stropem.
Stan obecny
Do dzisiaj zachowały się jedynie fragmenty muru obwodowego zamku o wysokości dochodzącej do około 5 metrów. Widoczne są także pozostałości wału ziemnego i zdwojonego przekopu. Wstęp na teren położonych w lesie reliktów jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Chorowska M., Dudziak T., Jaworski K., Kwaśniewski A., Zamki i dwory obronne w Sudetach. Tom II, księstwo jaworskie, Wrocław 2009.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.