Uraz – zamek

Historia

   Od XIII wieku w Urazie istniał gród kasztelański należący do książąt głogowsko – oleśnickich, a następnie wrocławskich. Od 1319 roku miejscowe dobra należały do rycerza Andreasa Radaka, który być może wzniósł w pobliżu przeprawy przez rzekę najstarszą murowaną budowlę. W 1344 roku w źródłach historycznych wzmiankowany był burgrabia zamkowy Hancko von Auras, a w latach 1428-1443 warownia należała do rodu Czirnów. W 1466 roku Jerzy z Podiebradu nadał miejscowe dobra rycerzowi Christophowi von Skopp, który rozbudował swą siedzibę. Kolejne prace nad budowlą przeprowadzono w XVI wieku oraz następnie w XVII wieku, kiedy to dostawiono narożne wieżyczki i przekształcono zamek w barokową rezydencję.  W 1810 roku usunięto zewnętrzne obwarowania, a sam pałac przebudowano w stylu neogotyckim, prawie całkowicie usuwając starsze elementy wystroju. W 1945 roku zamek spłonął w trakcie działań wojennych i od tamtego momentu pozostaje postępującą ruiną.

Architektura

   Zamek zbudowano głównie z rudy bagiennej, ale też z  kamieni polnych i cegły. W pierwszej, najstarszej fazie budowy powstały nieregularne w planie mury obwodowe zamku, wpisana w ich obwód trójkątna wieża mieszkalno – obronna oraz czworoboczny budynek bramny. Zewnętrzną strefę obrony stanowił dookolny przekop oraz ziemne obwałowania. Po północnej stronie zamku usytuowana była osada Uraz, natomiast od południa i zachodu zamek zabezpieczał łuk rzeki Odry.
   Wieża główna posiadała bok o długości 23 metrów i trzy kondygnacje, oddzielone od siebie pierwotnie drewnianymi stropami. Mury przyziemia miały grubość 2,5 metra. Podziały wewnętrzne zapewne także były wówczas drewniane. Wejście prowadziło z dziedzińca na poziom drugiej kondygnacji, nie wiadomo natomiast jak przebiegała komunikacja wewnętrzna pomiędzy piętrami, być może istniały schody w grubości murów. Jeszcze w trakcie średniowiecznej przebudowy, wnętrza podzieliły ceglane ściany o wątku gotyckim i centralnie usytuowany kolisty filar, podtrzymujący sklepienia krzyżowo – żebrowe, którymi nakryto piwnicę i parter.

Stan obecny

   Do czasów współczesnych zachowały się ruiny przebudowanej w czasach nowożytnych trójkątnej wieży zamkowej. Obecnie znajduje się ona w rękach prywatnych, lecz jej zwiedzanie jest możliwe po uzgodnieniu z właścicielem.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku, Wrocław 2003.
Kozaczewski T., Zamek średniowieczny w Urazie, Wrocław 1955.

Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.