Trzcinica – gród

Historia

   Początki osadnictwa na terenie Trzcinicy sięgają wczesnej epoki brązu. Wówczas zbudowano tu osadę warowną w której w latach 2100-1650 p.n.e. mieszkała ludność grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej. Potem w latach 1650-1350 p.n.e. żyła tu zakarpacka ludność kultury Otomani-Füzesabony o bardzo wysokim poziomie cywilizacyjnym, której gród w szczytowym okresie zajmował powierzchnię prawie 2 ha. W tym czasie występowały tu oddziaływania kulturowe idące od strony wielkich cywilizacji basenu Morza Śródziemnego, ale także od północy znad Bałtyku.
   W okresie wczesnego średniowiecza w latach 780-1031 n.e. w Trzcinicy znajdował się ośrodek lokalnej władzy, a potężny, wieloczłonowy gród zajmował ponad 3 ha powierzchni opasanej wałami. Starsza faza grodu wczesnośredniowiecznego uważana jest obecnie za jedno z najstarszych zachodniosłowiańskich założeń obronnych w Polsce. Upadek grodu w Trzcinicy wiązać można z wydarzeniami lat 1029 –1031, czyli odzyskaniem przez Ruś Kijowską zdobytych jeszcze przez Bolesława Chrobrego tzw. Grodów Czerwieńskich wraz z Przemyślem.

Architektura

   Gród założono na krawędzi doliny, na cyplowatym wzniesieniu u ujścia małego, bezimiennego strumienia do rzeki Ropy. Wczesnośredniowieczny, słowiański gród zajmował powierzchnie około 3 ha, składając się z owalnego grodu właściwego o wymiarach około 100 x 110 metrów, położonego na dolnym tarasie wzgórza, do którego od zachodu przylegały trzy sierpowate w planie przygrodzia, o odległościach między wałami wynoszącymi 60, 70 i 50 metrów. Gród otoczony był monumentalnymi wałami obronnymi o długości 1250 metrów, które jeszcze dzisiaj w niektórych partiach sięgają 7 metrów wysokości i 20 metrów szerokości u podstawy. Wały były drewniano-ziemne o konstrukcji przekładkowej, ze skośnie wbijanymi słupami na zewnątrz i wewnątrz wałów.

Stan obecny

   Obecnie na miejscu jednego z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce, zwanego Wałami Królewskimi, znajduje się skansen archeologiczny zwany Karpacką Troją. Kompleks skansenu składa się z terenu grodziska oraz parku archeologicznego leżącego u jego podnóża. Na grodzisku zrekonstruowanych zostało ponad 150 metrów wałów obronnych, brama osady z epoki brązu i brama z okresu wczesnego średniowiecza prowadząca do grodu oraz 6 chat. Na terenie parku archeologicznego zlokalizowane są także rekonstrukcje wioski z początków epoki brązu oraz osady słowiańskiej z wczesnego średniowiecza. Wszystkie rekonstrukcje zostały wykonane w oparciu o wyniki badań naukowych oraz dostępną w tym zakresie wiedzę, mając na celu jak najwierniejsze odtworzenie rzeczywistości historycznej, choć efekt wizualny psują chodniki z brukowanej kostki i metalowe schody pnące się po grodowych wałach
   W skansenie znajduje się również nowoczesny pawilon wystawowy z przestrzenną salą ekspozycyjną, salą konferencyjną, multimedialną salą edukacyjną dla dzieci, oraz zapleczem gastronomicznym, w którym serwowane są potrawy przygotowane w oparciu o sztukę kulinarną naszych przodków. Godziny otwarcia i informacje o imprezach znaleźć można na oficjalnej stronie tutaj.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Dąbrowska E., Wielkie grody dorzecza górnej Wisły, Warszawa 1973.

Strona internetowa karpackatroja.pl, O Karpackiej Troi.