Historia
Budowa murowanego zamku została zaczęta w latach 1280-1283 przez biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa, a ukończona przez Jana Muskatę. Pełnił on wówczas rolę biskupiej rezydencji i ośrodka administracyjnego oraz bazę wypadową dla grabieżczych wypraw w okresie walk biskupa z Władysławem Łokietkiem. W związku z tym w 1309 roku wojska księcia zdobyły Sławków, a zamek pozostawał w rękach władcy prawdopodobnie aż do jego śmierci w 1320 roku.
W 1327 roku zamek wraz z miastem zajęły wojska czeskie Jana Luksemburczyka w pochodzie na Kraków. Następnie miała miejsce ponad roczna okupacja węgierska miasta i z pewnością również zamku. Biskup Jan Grot odzyskał Sławków wskutek napomnień papieskich pod adresem władców Czech, Węgier i Polski. XV wiek przyniósł liczne najazdy i zniszczenia. W 1433 roku Sławków napadli i złupili husyci, rok później raubritter i awanturnik polityczny Mikołaj Kornicz Siestrzeniec, a w 1455 roku zamek wraz z miastem został zniszczony przez nieopłacone zaciężne oddziały polsko-morawskie Jerzego Stosza i Jana Świeborowskiego. Dawniej uważano, że zamek po tym wydarzeniu nie został już odbudowany, jednak odkryty w latach 90-tych widok Sławkowa z 1536/1537 roku pokazuje wieżę zamkową w dobrym stanie. Z czasem biskupi przenieśli swą rezydencję z zamku do pobliskiego dworu, a średniowieczna wieża popadła w ruinę.
Architektura
Zamek był założeniem obszernym, składającym się z muru obwodowego, zbudowanego z kamieni dolomitowych na planie czworoboku o wymiarach 124x90x75x90 metrów. W odcinku południowo – wschodnim istniała otwarta od wewnątrz baszta, wysunięta przed lico obwodu. Relikty podobnej budowli odkryto w północno – wschodnim odcinku muru.
W końcu XIII wieku południowo – wschodnią basztę przekształcono w wieżę obronno – mieszkalną, która po przebudowie miała wymiary 11×12 metra. Otoczono ją fosą i wałem. Następne prace polegały na dostawieniu do północno – wschodniej ściany wieży murowanego aneksu na rzucie kwadratu o boku 3,3 metra, wzmocnionego dwoma narożnymi przyporami. Dobudowano także na wzniesieniu po zachodniej stronie wieży budynek bramny o wymiarach 7×9 metra i drugi, mniejszy aneks wieży po stronie południowo – zachodniej.
Stan obecny
Do dziś zachowały się zakonserwowane mury przyziemia wieży mieszkalnej i budynku bramnego. Zwiedzanie możliwe jest przez cały rok, lecz po uprzednim zgłoszeniu się do Miejskiego Ośrodka Kultury na rynku sławkowskim. Godziny zwiedzania: wtorek i czwartek 8.00 do 14.00, środa i piątek 10.00 do 18.00 oraz w ostatnią sobotę i niedzielę miesiąca od 11.00 do 16.00.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Antoniewicz M., Zamki na Wyżynie Krakowsko – Częstochowskiej, Kielce 1998.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.