Historia
Budowę ratusza pułtuskiego, siedzibę władz miejskich, rozpoczęto na początku XV wieku. Miał go ufundować w 1405 roku, prawdopodobnie w drewnianej formie, biskup płocki Jakub Kurdwanowski. Dobudowana do ratusza nieco później gotycka wieża, pełniąca funkcje zarówno sądowniczo-penitencjarne, jak i obronne, powstała już jako budowla murowana.
W XVI wieku zbudowano nowy, renesansowy już, zwieńczony attyką budynek ratusza. Spłonął on kilkakrotnie podczas wojen w ciągu XVII i XVIII wieku. W 1728 roku odbudowany został z inicjatywy biskupa Andrzeja Stanisława Kostki Załuskiego i przetrwał do końca XIX wieku. W tym czasie oprócz władz miejskich kwaterowało w nim wojsko, mieścił się areszt, a nawet magazyny pułtuskich kupców.
Pod koniec XIX wieku w zrujnowanym budynku zorganizowano przytułek, a od 1880 parter i wieżę oddano do użytku Ochotniczej Straży Ogniowej. Po 1902 roku na miejscu rozebranego budynku wzniesiono nowy, mniejszy, w stylu neogotyckim. W czasie II wojny światowej remiza wraz z wieżą zostały częściowo zniszczone. W latach 1947 – 1949 wyremontowano wieżę według projektu Mieczysława Rzepeckiego, natomiast remizę rozebrano.
Architektura
Wieża ratuszowa początkowo sięgała wysokości 15 metrów i zbudowana była na planie prostokąta. W ciągu XV i XVI wieku stopniowo ją podwyższano, dalsze kondygnacje stawiając na planie ośmiokąta, dzięki czemu osiągnęła ponad 30 metrów wysokości i osiem kondygnacji (cztery w części czworobocznej, kolejne cztery w części ośmiobocznej). Elewacje wieży otrzymały nieregularnie rozmieszczone podziały poziome, uzyskane za pomocą gzymsów uskokowych i kostkowych. Górne partie wieży ozdobiły pokryte tynkiem płyciny o półkolistych zwieńczeniach. Otwory okienne, ze względów funkcjonalnych rozmieszczone raczej rzadko, przesklepione zostały także półkoliście. Piwnice nakryto sklepieniem kolebkowym, zaś wyższe kondygnacje rozdzieliły płaskie, drewniane stropy.
Stan obecny
Do czasów współczesny ze średniowiecznej siedziby władz miejskich Pułtuska zachowała się wieża ratuszowa. W 1964 roku zorganizowano w niej Muzeum Regionalne, które mieści się tam do dziś. Co ciekawe wieża usytuowana jest pośrodku rynku uchodzącego za najdłuższy w Europie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Pawlak R., Polska. Zabytkowe ratusze, Warszawa 2003.
Strona internetowa pultusk.pl, Wieża dawnego ratusza gotycko–renesansowa.