Historia
Budowę ratusza pułtuskiego rozpoczęto na początku XV wieku. Biskup płocki Jakub miał ufundować siedzibę władz miejskich w 1405 roku. Dobudowana do ratusza gotycka wieża spełniała funkcje zarówno sądowniczo-penitencjarne, jak i obronne. W XVI wieku zbudowano nowy, niższy, renesansowy ratusz zwieńczony attyką. Spłonął on kilkakrotnie podczas wojen w ciągu XVII i XVIII wieku. W 1728 roku odbudowany został z inicjatywy biskupa Andrzeja Stanisława Kostki Załuskiego i przetrwał do końca XIX wieku. W tym czasie oprócz władz miejskich kwaterowało tu wojsko, mieścił się areszt, a nawet magazyny pułtuskich kupców. Pod koniec XIX wieku w zrujnowanym budynku zorganizowano przytułek, a od 1880 parter i wieżę oddano do użytku Ochotniczej Straży Ogniowej. Po 1902 roku na miejscu dawnego budynku wzniesiono nowy, mniejszy, w stylu neogotyckim. W czasie II wojny światowej remiza wraz z wieżą zostały częściowo zniszczone. W latach 1947 – 1949 wyremontowano wieżę według projektu Mieczysława Rzepeckiego, natomiast remizę rozebrano. W wieży w 1964 roku zorganizowano Muzeum Regionalne, które mieści się tutaj do dziś.
Architektura
Wieża ratuszowa początkowo sięgała wysokości 15 metrów i zbudowana była na planie prostokąta. W ciągu XV i XVI wieku stopniowo ją podwyższano, dalsze kondygnacje stawiając na planie ośmiokąta, dzięki czemu osiągnęła ponad 30 metrów wysokości i osiem kondygnacji (cztery w części czworobocznej, kolejne cztery w części ośmiobocznej). Elewacje wieży otrzymały nieregularnie rozmieszczone podziały poziome, uzyskane za pomocą gzymsów uskokowych i kostkowych. Górne partie wieży ozdobiły pokryte tynkiem płyciny o półkolistych zwieńczeniach. Otwory okienne, ze względów funkcjonalnych rozmieszczone raczej rzadko, przesklepione zostały także półkoliście. Piwnice nakryto sklepieniem kolebkowym, zaś wyższe kondygnacje rozdzieliły płaskie, drewniane stropy.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa pultusk.pl, Wieża dawnego ratusza gotycko–renesansowa.