Historia
Kościół w Piotrowicach Świdnickich (Peterwitz) zbudowany został w XIII wieku, lecz dokładna data fundacji oraz konsekracji nie jest znana. W 1200 roku dziesięcina ze wsi („Petri villam”) należała do kościoła w Pożarzysku, natomiast w 1266 roku poświadczony został miejscowy proboszcz Gerard, kościół musiał więc zostać wybudowany przed tą datą. W XIV wieku został powiększony o wieżę, a w kolejnym stuleciu o zakrystię. W pierwszej połowie XVI wieku w związku z rozkwitem reformacji budynek przejęli ewangelicy, którzy powiększyli go o kruchtę i kaplicę po stronie północnej. W 1654 roku w okresie kontrreformacji kościół powrócił w ręce katolików. Nowożytne i współczesne renowacje kościoła przeprowadzano w XIX stuleciu oraz w latach 1961 i 1976.
Architektura
Kościół usytuowano pośrodku nawsia (placu w centrum wsi, który był otoczony zagrodami i zajmowany przez cmentarz). W swej najstarszej formie składał się z prostokątnej w planie nawy o wielkości 11,6 x 6,8 metra oraz nieco węższego, czworobocznego prezbiterium o wymiarach wnętrza 7,1 x 5,5 metra po stronie wschodniej. Obie te części wzniesiono z kamienia łamanego, zaś detale architektoniczne wykonano z piaskowca. W XIV wieku po północnej stronie prezbiterium dostawiono czworoboczną, smukłą wieżę, a w XV wieku od południa usytuowano zakrystię o kształcie w planie zbliżonym do trapezu.
Dwa rozdzielone łękiem jarzmowym przęsła prezbiterium nakryte zostały sklepieniem krzyżowym bez żeber, podczas gdy nawa zwieńczona była drewnianym stropem. Pierwotne okna północne i południowe zamknięte były półkoliście lub lekko ostrołucznie. Tradycyjnie wyróżnione było okno wschodnie prezbiterium, większe od pozostałych i wypełnione maswerkiem o trójlistnych motywach. Wszystkie okna zostały obustronnie rozglifione.
Stan obecny
Kościół zachował wczesnogotycki układ przestrzenny i bryłę, wzbogacone o wieżę oraz aneksy późnośredniowieczne i wczesnonowożytne. Niestety całość pokryta jest dziś brzydkimi tynkami, łącznie z zamurowanym portalem południowym. Część z okien została przekształcona w okresie nowożytnym, ale szczęśliwie zachowało się wypełnione maswerkiem, okazałe jak na wiejską świątynię okno wschodnie prezbiterium. Wewnątrz prezbiterium przetrwało oryginalne sklepienie krzyżowo – żebrowe.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kozaczewski T., Wiejskie kościoły parafialne XIII wieku na Śląsku (miejscowości P-S), Wrocław 1994.
Lutsch H., Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau 1889.
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.