Pelplin – kościół Bożego Ciała

Historia

   Kościół Bożego Ciała w Pelplinie zbudowany został w XIV wieku. W 1417 roku został pierwszy raz odnotowany w dokumentach. Miał być wówczas konsekrowany, ale zapewne dotyczyło to poświęcenia po bliżej nieznanych pracach remontowych. Początkowo służył głównie przyjezdnym kupcom i rzemieślnikom oraz mieszkańcom przyklasztornych domostw. W drugiej połowie wieku XVII został kościołem parafialnym dla rozwijającej się wokół klasztoru osady wiejskiej. W jego sąsiedztwie urządzono szpital oraz cmentarz. W pierwszej połowie XIX wieku do gotyckiej świątyni dobudowano kruchtę północną i zachodnią.

Architektura

   Kościół nie został zorientowany względem stron świata, dłuższe boki korpusu usytuowano z grubsza na linii północ – południe. Został zbudowany jako prosta, salowa budowla ceglana o kamiennych fundamentach, na planie prostokąta o wymiarach 20,3 x 12,7 metra. Po stronie wschodniej dostawiona została sklepiona kolebkowo zakrystia oraz mniejsza i krótsza nawa boczna, czy też kaplica. Elewacje kościoła przepruto ostrołukowymi oknami, a krótsze ściany zwieńczono szczytami schodkowymi. Wnętrze nawy przykryto drewnianym stropem, dlatego kościół nie musiał być wzmacniany od zewnątrz przyporami.

Stan obecny

   Kościół zachował średniowieczne  mury obwodowe korpusu oraz wschodnich aneksów, ale jego obecny wygląd jest efektem prac budowlanych z XIX wieku, które między innymi przekształciły wszystkie otwory okienne i odnowiły szczyty. Wtedy też dostawiono kruchtę północną i zachodnią oraz podparto południowo – zachodni narożnik przyporą. Z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowała się wczesnogotycka, granitowa chrzcielnica.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreußen, der Kreis Pr. Stargard, red. J.Heise, Danzig 1885.

Grzyb A., Strzeliński K., Najstarsze kościoły Kociewia, Starogard Gdański 2008.
Ciemnołoński J., Pasierb J., Pelplin, Wrocław 1978.
Łużyniecka E., Pelplin i Doberan : architektura opactw cysterskich spokrewnionych filiacyjnie, Wrocław 2014.