Historia
Prezbiterium obecnego kościoła św. Jerzego w Niedźwiedziu wzniesiono pod koniec XIII wieku. Z pewnością istniał przed 1311-1313, kiedy to jako świadek na dokumencie wystąpił tamtejszy pleban Nibawar. W 1312 roku prawo patronatu nad kościołem oraz wieś z 40 grzywnami dochodu otrzymało biskupstwo płockie, droga zamiany z zakonem krzyżackim za trzy wsie położone na terenie Pomezanii. Ceglaną nawę i czworoboczną wieżę, która w górze przechodzi w ośmiobok, dobudowano w pierwszej połowie XIV wieku. Świątynia była zniszczona w 1410 roku oraz w czasie wojny trzynastoletniej. Odbudowano ją w połowie XV wieku. W tym czasie dokonano przesklepienia prezbiterium. Po spaleniu kościoła przez wojska szwedzkie kościół został ponownie odbudowany w 1656 roku. W 1904 roku dobudowano kaplicę Mieczkowskich, dawnych właścicieli Niedźwiedzia. Od tego czasu kościół pozostaje w obecnym kształcie.
Architektura
Najstarsza część kościoła czyli prezbiterium z dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo – żebrowym wybudowano z kamienia polnego. Nawę oraz wieżę dobudowano już z cegły. Świątynia jest budowlą orientowaną względem stron świata, zbudowaną w stylu gotyckim. Posiada jednoprzestrzenny, prostokątny korpus z czterokondygnacyjną kwadratową wieżą od zachodu, przechodzącą od trzeciej kondygnacji w ośmiobok, oraz dwuprzęsłowe, kamienne, prosto zamknięte prezbiterium z zakrystią i składzikiem przy ścianie północnej. Naroża korpusu i prezbiterium są oskarpowane. Ścianę zachodnią wieży zdobi ostrołukowy, profilowany portal z pierwszej połowy XIV wieku. Część ośmioboczna wieży jest zdobiona fryzem opaskowym i półkoliście zamkniętymi blendami. Wnętrze korpusu przekryte jest stropem z drugiej połowy XVI wieku. Najstarsze średniowieczne zabytki kościoła to: granitowa kropielnica zdobiona prymitywnym rytem z XIV wieku i drzwi do zakrystii.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Mroczko T., Architektura gotycka na ziemi chełmińskiej, Warszawa 1980.
Strona internetowa odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl, Kościół p.w. św Jerzego w Niedźwiedziu.