Historia
Wieś Myślinów (Jegerdorf, Jegindorf, Jägendorf) po raz pierwszy wzmiankowana była w 1275 roku, kiedy to podarowana została cystersom z Lubiąża przez księcia Henryka. Wzniesiony w niej w XIV wieku kościół odnotowano w 1397 roku. Pierwszą jego nowożytną przebudowę przeprowadzono w XVII wieku. W XIX stuleciu wymieniono więźbę dachową oraz założono kolebkę w prezbiterium. W 1928 roku nadbudowano wieżę drewnianą kondygnacją i hełmem. W ostatnich latach budowlę poddano renowacji, w trakcie której między innymi otynkowano elewacje. Niestety około 1995 roku północną ścianę nawy przysłonięto współczesną kaplicą.
Architektura
Kościół zbudowano w południowej części osady, na stoku wzniesienia. Otrzymał formę orientowanej względem stron świata budowli jednonawowej z prostokątnym w planie korpusem o wymiarach 7,8 x 8,8 metra oraz nieco niższym i węższym prezbiterium, wzmocnionym w narożach przyporami i zakończonym od wschodu prostą ścianą. Od północy do prezbiterium przystawiono zakrystię, a od zachodu na osi fasady czworoboczną wieżę. Całość tworzyła więc typową wiejską budowlę sakralną o rozwiniętym układzie przestrzennym, z tradycyjną gradacją wysokości od najwyższej wieży na zachodzie po najniższe prezbiterium na wschodzie.
Mury kościoła przepruto gotyckimi, obustronnie rozglifionymi jedno- i dwudzielnymi oknami o bogatej dekoracji maswerkowej, operującej motywami trójlistnymi i czterolistnymi. Po dwa okna przepruto od południa w nawie i prezbiterium, pojedyncze na osi elewacji wschodniej. Elewacja północna zgodnie ze średniowieczną tradycją budowlaną pozbawiona była otworów okiennych. Wschodnie okno oflankowały dwie przypory, umieszczone w narożnikach pod skosem.
Wejście do kościoła umieszczono w ostrołucznym portalu w przyziemiu wieży, które pełniło rolę przedsionka. Kolejne być może znajdowało się w ścianie północnej nawy, skierowanej na główny trakt przebiegający przez wieś. Ostrołuczny portal bez profilowania umieszczono też we wschodniej ścianie zakrystii. Wewnątrz kościoła nawę połączono z prezbiterium ostrołuczną, pozbawioną zdobień arkadą tęczy. Prezbiterium było pierwotnie podsklepione, natomiast nawa zapewne przykryta drewnianym stropem.
Stan obecny
Kościół zachował uzyskany w średniowieczu układ przestrzenny, powiększony o współczesny aneks przy północnej ścianie nawy. Pierwotną bryłę nieco zniekształca nowożytna, bezstylowa najwyższa kondygnacja wieży z czterospadowym dachem, obecnie znacznie przewyższająca kalenicę nawy. Zachowały się liczne maswerki okienne osadzone w częściowo przekształconych otworach okiennych. Portal zachodni był odnawiany w 1996 roku. Nie zachowało się gotyckie sklepienie w prezbiterium, a gotyckie sakramentarium zostało przysłonięte boazerią. Spośród elementów pierwotnego wyposażenia zachowała się chrzcielnica oraz drewniana rzeźba z XV wieku. Odważniejsze prace renowacyjne, połączone z usunięciem nowożytnych i współczesnych nawarstwień, mogły przywrócić zabytkowi od strony zewnętrznej prawie w całości XIV/XV- wieczny charakter.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny p.w. Wniebowzięcia NMP, K.Guttmejer, nr 4966, Myślinów 2000.