Historia
Gródek prawdopodobnie został wzniesiony pod koniec XIII wieku, zapewne przez miejscowy średniozamożny ród rycerski. W drugiej połowie XIV wieku i w XV stuleciu okoliczne ziemie posiadali przedstawiciele rodu Wilczyńskich herbu Poraj, właściciele między innymi Wilczyna i Kownat. Ich najbardziej znanym przedstawicielem był miecznik kaliski Mikołaj z lat 1358 – 1364. Gródek w okresie tym już jednak nie funkcjonował, gdyż w połowie XIV wieku uległ spaleniu, nie wiadomo jednak czy na skutek walk, czy nieszczęśliwego wypadku.
Architektura
Gródek w Mrówkach usytuowano w końcowej części półwyspu, przy południowym brzegu jeziora Kownackiego. Od północy osłaniały go wody jeziora, natomiast od południa zabagnione tereny, wody niedużej zatoczki i w nieco dalszej odległości brzegi jeziora Wilczyńskiego. Najdogodniejsza droga dojazdowa prowadziła od wschodu, czyli od strony wsi Mrówki, po wąskim pasie suchego lądu.
Gródek był budowlą drewnianą, posadowioną na ziemnym kopcu o wysokości 7 metrów i średnicy u podstawy 44 metry. Zewnętrzną strefę obrony zapewniała 2 metrowej szerokości fosa, połączona na północy z jeziorem, które zapewniało stały dopływ wody do przekopu.
Badania archeologiczne odkryły na szczytowym spłaszczeniu kopca relikty pięciobocznej w planie wieży o bokach długości 3 metrów. Jej wewnętrzna posadzka była wybrukowana, a stosunkowo duża przestrzeń mogła zapewniać funkcje mieszkalne. Po północnej stronie wieży mieściła się piwniczka, która prawdopodobnie pierwotnie znajdowała się pod drugim budynkiem. W południowej części kopca funkcjonowała kuźnia. Całość prawdopodobnie chroniona była poprowadzoną wzdłuż krawędzi wzniesienia palisadą lub częstokołem.
Stan obecny
Obecnie na terenie gródka mieści się skansen archeologiczny w którym podjęto próbę odtworzenia wieży, obwarowań obwodowych oraz bramy. Na dwóch kondygnacjach wieży znajduje się niewielka ekspozycja z częścią zabytków odkrytych w trakcie prac archeologicznych, natomiast górne piętro służy jako platforma widokowa. Obok kopca usytuowano dwa szałasy rybackie oraz replikę kuźni. Gródek dostępny jest dla turystów jako filia Muzeum Okręgowego w Koninie od kwietnia do września w godzinach 10.00-18.00.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Gorczyca K., Skansen archeologiczny w Mrówkach, „Kronika Wielkopolski”, nr 4(92), 1999.
Marciniak-Kajzer A., Średniowieczny dwór rycerski w Polsce, Łódź 2011.