Mokrsko Górne – zamek

Historia

   Budowla powstała w drugiej połowie XIV wieku. Jej fundatorem był prawdopodobnie jeden z synów marszałka wielkiego koronnego Piotra Kmity: biskup krakowski Florian lub jego brat, kasztelan radomski Klemens. Mokrscy utracili swą rezydencję już w 1509 roku. Przez pierwszą połowę XVI wieku zamek zmieniał właścicieli co najmniej pięciokrotnie. W 1531 roku Mokrsko wraz z zamkiem nabyła królowa Bona. Być może w jej imieniu przebudowę rezydencji prowadził Piotr Kmita, któremu przypisuje się modernizację zamku, choć nigdy nie był jego właścicielem.  Na przełomie XVI i XVII wieku na zewnątrz południowego muru dostawiono nowe skrzydło mieszkalne. Na przełomie XVIII i XIX wieku budowla została opuszczona, w roku 1846 była już znacznie zrujnowana.

Architektura

   W pierwszej połowie XVI wieku budowla składała się z zamku wzniesionego na kępie otoczonej fosą oraz przedzamcza do którego prowadziła grobla wśród podmokłych łąk (choć Jan Długosz opisał zamek jako położony pośród lasów). Właściwy zamek został zbudowany z kamieni na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 25×45 metrów z przyporami w narożach muru obwodowego. Zachodnią kurtynę wypełniał jednotraktowy budynek mieszkalny z piwnicą i trzema kondygnacjami o wymiarach 25×29 metrów. Na drugim piętrze znajdowała się duża sala reprezentacyjna i boczna komnata. Dziedziniec zamkowy otoczony był z trzech stron murem zwieńczonym gankiem straży. Wysunięta przed lico muru wieża bramna miała rzut zbliżony do kwadratu.

Stan obecny

   Do naszych czasów zachowały się jedynie relikty wschodniej ściany domu mieszkalnego i północno – wschodni narożnik muru kurtynowego. Wstęp na teren ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Wróblewski S., Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Nowy Sącz 2006.