Krępcewo – zamek

Historia

   Krępcewo po raz pierwszy zostało wymienione w źródłach pisanych w 1248 roku, kiedy to książę Barnim I odzyskał dobra stargardzkie, przekazane osiem lat wcześniej w zastaw biskupowi kamieńskiemu. W bliżej nie znanym okresie osiedlił się w Krępcewie ród Wedlów. Prawdopodobnie na początku XIV wieku wznieśli oni pierwszy, jeszcze drewniany zamek, gdyż w 1308 roku bracia Hasso i Ludolf Wedel podejmowali w Krępcewie margrabiów Waldemara i Jana wraz z okazałą świtą. Około 1315 roku Ludolf wycofał się z czynnego życia politycznego i osiadł w Krępcewie, lecz prowadzony wówczas przez Marchię podbój Pomorza otworzył przed krępcewską linią Wedlów szansę ekspansji na wschód. Wrogie poczynania Wedlów wobec księcia szczecińskiego sprowokowały odwetową wyprawę zbrojną Barnima III w 1338 roku, w trakcie której zamek został zniszczony.
   Zamek murowany został wybudowany przez ród Wedlów w połowie XIV wieku. W 1375 roku został wymieniony pośród 12 najsilniejszych zamków rodu na wschód od Odry, obok warowni w Chociwelu, Drawnie, Ińsku, Krzywnicy, Mirosławcu, Mielnie, Santoku, Świdwinie, Tucznie, Wałczu i Złocieńcu. Już jednak w XV wieku zaczął podupadać i około 1500 roku został opuszczony.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na czterometrowej wysokości kopcu, około 40 metrów od koryta rzeki Iny. Założono go na planie kwadratu o boku około 30 metrów i zabezpieczono fosą oraz zewnętrznym wałem ziemnym. Mur obwodowy  zbudowany był z cegły na kamiennym cokole o wysokości 4 metrów. Od północnego – wschodu do muru przylegał dom mieszkalny, najprawdopodobniej zamknięty od strony dziedzińca ścianą szkieletową. W narożniku północno – zachodnim umieszczono czworoboczną wieżę – bergfried o wymiarach 8,5 x 9 metrów i grubości muru wynoszącej 2 metry. W jego wnętrzu znajdowała się niewielka cela więzienna o wymiarach 2,7 x 2,7 metra. Zapewne z górnej kondygnacji skrzydła mieszkalnego, poprzez ganek w koronie muru północnego, osiągano narożną wieżę. Był to główny element obrony zamku, flankujący bramę i stanowiący ostateczne schronienie. Od południa sąsiadował z wieżą silnie wysunięty ryzalit bramny o wymiarach wnętrza około 7 x 5,5 metra. Możliwe także, iż ryzalit był częścią prostokątnej wieży mieszkalnej, stanowiącej pierwszą fazę rozwoju zamku. Brama po zbudowaniu obwodu znajdowałaby się między tą wieżą, a bergfridem w narożniku.
   Po stronie zachodniej zamku, na dwumetrowym wywyższeniu terenu, pośród podmokłych łąk, usytuowano podzamcze. Kształtem zbliżone było do trójkąta z podstawą o długości 55 metrów graniczącą z fosą zamku. Wał ziemny otaczający fosę zamku łączył się z podzamczem od południa, natomiast po stronie północnej był urwany, co pozwalało regulować dopływ wody do fosy.

Stan obecny

   Po zamku pozostały do dzisiaj jedynie niewielkie ruiny. W najlepszym stanie są pozostałości wieży zachowane do wysokości około 4 metrów. Wstęp na jego teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Radacki Z., Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego, Warszawa 1976.