Historia
Kościół w Kamieńcu (niem. Schöningen) zbudowany został w drugiej połowie XIII wieku, choć wieś wzmiankowano w źródłach pisanych już w 1203 roku. Patronat nad nim pełnił szczeciński kościół św. Jakuba, który na mocy przywileju księcia Ottona I z 1300 roku miał prawo pobierać z Kamieńca dziesięcinę. W 1490 roku kamieniecki kościół pełnił funkcję filii parafii w Moczyłach. W okresie nowożytnym był kilkukrotnie przebudowywany: w 1690 roku, następnie w 1706 roku i pod koniec XIX wieku, kiedy to między innymi przekształcono wszystkie otwory okienne. W 1945 roku kościół został uszkodzony, a następnie odbudowany w 1978 roku i rekonsekrowany pod wezwaniem Bożego Ciała.
Architektura
Kościół wzniesiono na rzucie prostokąta o wymiarach 16,2 x 8,2 metra, z murami grubości około 1,5 metra, jako budowlę orientowaną, salową, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, ale z szerszą od nawy wieżą na planie prostokąta, usytuowaną po stronie zachodniej, z murami grubości około 2 metrów. Budowla wzniesiona została z kwadr granitowych ułożonych w regularne warstwy, przy czym ze szczególną troską opracowano narożniki korpusu i wieży, uformowane z nieco większych kamieni. Wieża posiadała pierwotnie murowane przyziemie natomiast górne kondygnacje były konstrukcji szachulcowej. Powyżej piętnastej warstwy dobrze wykonanych ciosów, kamienie w elewacjach wieży dobierano już bardziej nieregularne i różnej wielkości.
Elewacje zewnętrzne, jak w większości średniowiecznych wiejskich kościołów rejonu Pomorza Zachodniego, były surowe, pozbawione elementów dekoracyjnych, a przede wszystkim nie opięte przyporami. Przepruto je wąskimi, obustronnie rozglifionymi oknami, po stronie południowej rozmieszczonymi niesymetrycznie, a w ścianie wschodniej ułożonymi w regularną triadę. Ponadto we wschodniej ścianie szczytowej umieszczono uskokowy okulus w obramieniu ceramicznym. Przyziemie wieży doświetlały jedynie proste otwory szczelinowe.
Wejście do wnętrza kościoła wiodło portalem osadzonym w zachodniej części ściany południowej, portalem północnym oraz portalem zachodnim w przyziemiu wieży. Ten ostatni uzyskał bardziej okazałą formę – trójuskokową, ostrołucznie zamkniętą, natomiast pozostałe wyposażono w dwa uskoki. Wszystkie wykonano z dokładnie obrobionych granitowych klińców. Z podwieżowej kruchty do nawy prowadził portal zamknięty łukiem półkolistym, z niewiadomych względów umieszczony w ścianie asymetrycznie w stosunku do osi budowli.
Stan obecny
Kościół zachował układ przestrzenny, natomiast bryła została zniekształcona za sprawą zniszczenia szachulcowej części wieży, zastąpionej niewielką, drewnianą wieżyczką. Niestety przekształcone zostały wszystkie otwory okienne (mają dawne ościeża zwężające się ku środkowi, ale zmienione zwieńczenia), a portal północny i południowy zamurowano w wyjątkowo nieestetyczny sposób.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Randow, Stettin 1901.
Łuczak M., Gotyckie kościoły gminy Kołbaskowo, Szczecin 2013.
Piasek D., Średniowieczne kościoły granitowe Pomorza Szczecińskiego i Nowej Marchii, Gdynia 2023.
Świechowski Z., Architektura granitowa Pomorza Zachodniego w XIII wieku, Poznań 1950.