Jędrzychowice – kościół Narodzenia NMP

Historia

   Kościół w Jędrzychowicach (Hennersdorf) zbudowany został około trzeciej ćwierci XIII wieku, lecz wzmiankowany był po raz pierwszy w dokumentach dopiero w 1346 roku oraz ponownie w 1380, kiedy to wspomniany został tamtejszy pleban. W 1578 roku kościół został przekształcony po przejęciu przez gminę protestancką. Ponownie modernizowano go w 1614 roku z inicjatywy ówczesnych właścicieli wsi, von Ritterów oraz Von Hoffmannów. Naprawy, głównie związane z zadaszeniem budynku, prowadzono w 1729 oraz w 1843 roku.

Architektura

   Kościół wzniesiono jako budowlę jednonawową na planie prostokąta, z węższym i nieco niższym czworobocznym prezbiterium, zamkniętym na wschodzie wieloboczną apsydą. Do jego budowy użyto kamienia łamanego oraz ciosów piaskowca do ościeży okiennych, łuku tęczowego i arkady apsydy. Prezbiterium otrzymało wewnętrzne wymiary 6,2 x 6,3 metra, apsyda głębokość 1,8 metra, a nawa wielkość 13 x 9,5 metra. Pierwotnie elewacje przeprute były wąskimi, rozglifionymi oknami o ostrołucznych zamknięciach. Wnętrze nawy przykryte było drewnianym stropem. Prezbiterium w średniowieczu mogło być zwieńczone sklepieniem krzyżowo – żebrowym lub drewnianą kolebką, lecz w pierwszej połowie XVI wieku założono nad nim późnogotyckie sklepienie sieciowe.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego zachował się pierwotny układ przestrzenny kościoła, powiększony o XVI-wieczną zakrystię i podcień po stronie południowej oraz nowożytną kruchtę zachodnią. Wnętrze zmienione zostało przez wprowadzenie barokowego wystroju i sklepienia w nawie, lecz widoczne są oryginalne łuki: tęczowy i apsydy, oraz sklepienie hemisferyczne apsydy i  późnogotyckie sklepienie prezbiterium. Okna nawy uległy przeróbce, ale pozostawiono oryginalne obramienia ciosowe. Pierwotne są także oba portale południowe, obecnie zamurowane.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Kozaczewski T., Wiejskie kościoły parafialne XIII wieku na Śląsku (miejscowości S-Ż) i na Łużycach, Wrocław 1994.

Świechowski Z., Architektura na Śląsku do połowy XIII wieku, Warszawa 1955.