Historia
Będąca prywatną własnością wieś, po raz pierwszy odnotowana została w dokumentach w 1278 roku. Początkowo nie tworzyła ona własnej parafii, podlegając Przewozowi. Dopiero przed 1463 rokiem zbudowano gotycki kościół św. Barbary, wzniesiony z fundacji rodu Borków z Gryżyny, przypuszczalnie przez Jana, syna Wyszaka, około 1453 roku. Prawdopodobnie pierwotnie była to niesklepiona, niewielka budowla, składająca się tylko z późniejszego prezbiterium i zakrystii. Po kilku lub kilkunastu latach dobudowany został korpus nawowy, a w pierwszej połowie XVI wieku kościół został przebudowany przez rodzinę Ostrorogów Lwowskich (szczyty, sklepienia gwiaździste). Pod koniec XVI wieku budynek oddany został luteranom. W ręce katolików powrócił w 1622 roku. W XVIII wieku kościół został odnowiony.
Architektura
Kościół wymurowano z cegły o wątku gotyckim, na fundamencie kamiennym, jako budowlę jednonawową na rzucie prostokąta, trójprzęsłową, o szerokości wnętrza 8,1 metra. Po stronie wschodniej znalazło się dwuprzęsłowe, węższe od nawy gdyż mające około 6 metrów szerokości, zamknięte trójbocznie prezbiterium, a od północy przystawiono do niego zakrystię.
Korpus wzmocniony został uskokowymi przyporami, oraz nakryty dachem dwuspadowym, zamkniętym szczytami schodkowymi: ze sterczynami od zachodu i z pobielanymi płycinami od wschodu. Prezbiterium zostało nakryte dachem pięciopołaciowym z kalenicą wchodzącą we wschodni szczyt korpusu. W elewacji południowej nawy znalazły się ostrołukowe okna i portal, rozdzielone uskokowymi przyporami, natomiast strona północna korpusu zgodnie ze średniowieczną tradycją budowlaną, nie została przepruta żadnymi oknami. W górnych partiach elewacji poprowadzono tynkowany fryz oraz gzyms koronujący.
Wewnatrz nawę od prezbiterium oddzielił niski ostrołukowy otwór tęczowy. Oba pomieszczenia, początkowo przykryte drewnianymi płaskimi stropami lub otwartą więźbą dachową, w pierwszej połowie XVI wieku przykryte zostały sklepieniami gwiaździstymi z wałkowatymi żebrami i płaskimi zwornikami (po podwyższeniu ścian obwodowych, które musiano nadbudować na przyjęcie pięknych choć ciężkich sklepień). Co ciekawe trójprzęsłowy podział czasz sklepiennych nałożył się na pierwotny dwuprzęsłowy podział ścian.
Stan obecny
Kościół posiada dziś gotycki układ przestrzenny oraz bryłę, z zachowaną nawą, prezbiterium i zakrystią, bez większych zniekształceń nowożytnych. Jedynie od zachodu do zakrystii dostawiono nieduży przedsionek, a szczyty musiały zostać częściowo zrekonstruowane. Wewnątrz zwracają uwagę oryginalne sklepienia gwiaździste z pierwszej połowy XVI wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, tom V, województwo poznańskie, red. Ruszczyńska.T, Sławska A., Warszawa 1961.
Kowalski Z., Gotyk wielkopolski. Architektura sakralna XIII-XVI wieku, Poznań 2010.
Maluśkiewicz P., Gotyckie kościoły w Wielkopolsce, Poznań 2008.
Tomala J., Murowana architektura romańska i gotycka w Wielkopolsce, tom 1, architektura sakralna, Kalisz 2007.