Historia
Niewielki krzyżacki zamek w Gródku (Groddeck) zbudowano między 1308 a 1360 rokiem, na miejscu starszego grodu. Spełniał on rolę administracyjną podlegając komturii świeckiej, mógł też strzec przeprawy przez Czarną Wdę, która stanowiła naturalną linię obrony przed Polską. O dużym znaczeniu tej bariery wodnej świadczyło pismo z około 1433 roku, w którym podano, że teren na prawym brzegu został całkowicie zdewastowany, ale na lewym brzegu został oszczędzony przez wroga. W źródłach pisanych Gródek po raz pierwszy odnotowany został w 1360 roku, gdy komtur świecki Daniel von Menden odnowił mieszkańcom pobliskiej wsi dokument lokacyjny. Zamek, czyli „Hof oder Haus zu Dritschmin”, funkcjonował krótko, po 1461 roku wzmiankowany był już jedynie folwark. Ostatecznie zabudowania rozebrano w XVII wieku.
Architektura
Gródek zbudowany został na zachodnim brzegu Czarnej Wdy, w pobliżu przecięcia szlaków komunikacyjnych. Usytuowano go na wąskim cyplu nad wysokim brzegiem rzeki, osłaniającym założenie od strony wschodniej i północnej. Od południa cypel opadał do parowu, natomiast droga dojazdowa biegnąca przez podzamcze prowadziła od zachodu.
Założenie składało się z zamku właściwego, usytuowanego w najlepiej chronionej partii terenu, oraz podzamcza, nie posiadającego już tak dogodnych warunków terenowych. Zamek górny miał nieregularny układ, dostosowany do kształtu wzgórza, o wymiarach w planie około 23×40 metrów. Zabudowa składała się z trzech skrzydeł: południowego, północnego i wschodniego, mieszczącego kaplice. Od zachodu wznosiła się wysunięta przed kurtynę czworoboczna wieża, zwrócona w stronę podzamcza, przypuszczalnie powiązana z obroną bramy i drogi dojazdowej.
Podzamcze oddzielono od głównej części zamku suchą fosą o szerokości około 20 metrów. Za nią na obszarze o około 60 metrach długości i około 30 metrach szerokości znajdowały się zabudowania gospodarcze i pomocnicze, nie wiadomo czy konstrukcji murowanej. Samo podzamcze prawdopodobnie także chronione było przekopem.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, na wzgórzu odnaleźć można jedynie niewielkie partie ceglanych murów przyziemia.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreußen, der Kreise Marienwerder (westlich der Weichsel), Schwetz, Konitz, Schlochau, Tuchel, Flatow und Dt. Krone, red. J.Heise, Danzig 1887.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Sypek A., Sypek R., Zamki i obiekty warowne Pomorza Gdańskiego, Warszawa 2003.