Historia
Podcieniowy dom „Pod Kapturem” wzniesiono w 1771 roku. Prawdopodobnie początkowo służył jako karczma i zajazd, bowiem usytuowano go przy dawnym wjeździe do miasta. Po 1945 roku jako własność niejakiej Marii Szwabe służył za stolarnię i magazyn mebli, zaś jego piwnicę użytkował ogrodnik. Następnie w latach 50-tych i 60-tych XX wieku wykorzystywany był przez instytucje publiczne. W latach 80-tych przeprowadzono gruntowny remont zabytku, w związku z chęcią przeznaczenia go na siedzibę Golubsko – Dobrzyńskiego Towarzystwa Kultury.
Architektura
Dom usytuowany został w narożnej parceli placu rynkowego, w północno – wschodniej pierzei, z fasadą skierowaną w stronę rynku. Wzniesiono go jako budowlę parterową, częściowo podpiwniczoną, w oszalowanej konstrukcji zrębowej oraz szkieletowej (wypełniony cegłami szczyt). Budynek przykrył dwuspadowy dach zakończony trójkątnymi szczytami. W części frontowej utworzono podcień, w tylnej natomiast parterową oficynę. Podcień podparto na trzech ośmiobocznych słupach, pomiędzy którymi rozpostarto spłaszczone łuki utworzone przez miecze i belkę dźwigającą szczyt. Oświetlenie budynku zapewniono niewielkimi, czworobocznymi oknami. Wejście usytuowano pod podcieniem. Wnętrze domu zaplanowane zostało jako jednoprzestrzenne (zapewne z powodu funkcjonowania jako gospoda), ale mogły być też wydzielone mniejsze izby. Jedna z nich, prawdopodobnie służąca jako kuchnia, mieściła się przy podstawie szerokiego komina. Obok niej funkcjonowały schody na poddasze. Parter przykryty został belkowym stropem, przy czym belki podparte zostały trzema podciągami na słupach z mieczami. Mury piwnicy wykonano z otoczaków i wapiennej zaprawy. Wejście do niej ulokowano na zewnątrz, pod podcieniem.
Stan obecny
Dom „Pod Kapturem” jest dziś jedynym zachowanym budynkiem podcieniowym w zabudowie miasta, pomimo iż na początku XX wieku istniały jeszcze inne. Jest ostatnią pozostałością budownictwa, które od średniowiecza do XVII/XVIII wieku otaczało cały rynek. Obecnie mieści się w nim punkt informacji turystycznej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Dom „Pod Kapturem”, Z.Zgierun, nr 1543, Golub – Dobrzyń 1998.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI, województwo bydgoskie, zeszyt 6, powiat golubsko – dobrzyński, red. T.Chrzanowski, M.Kornecki, Warszawa 1973.