Historia
Kościół św. Marcina w Glince (Gleinig) zbudowany został w połowie XV wieku, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej świątyni wspominanej w źródłach pisanych w 1376 roku. Od roku 1765 pozostawał kościołem filialnym parafii w Chróścinie. W połowie XIX stulecia przeprowadzono jego renowację, w trakcie której między innymi przekształcono większość otworów okiennych oraz dobudowano zakrystię.
Architektura
Kościół wzniesiono z cegły układanej w wiązaniu gotyckim, także przy użyciu zendrówki, z której wykonano romboidalne dekoracje elewacji. Ponadto obficie korzystano z kamienia polnego, zwłaszcza w dolnych partiach murów. Pierwotnie budowla składała się z dość krótkiej dwuprzęsłowej nawy, nieco węższego i niższego, czworobocznego prezbiterium po stronie wschodniej oraz wyniosłej, masywnej, pięciokondygnacyjnej, kwadratowej w planie wieży po stronie zachodniej, częściowo wtopionej w korpus nawowy.
Całą bryłę kościoła wzmocniono przyporami, szczególnie wysokimi, czterouskokowymi w narożach wieży. Ściana szczytowa między nawą i prezbiterium zwieńczona została szczytem ozdobionym blendami i sterczynami. Wejście do wnętrza umieszczono na osi zachodniej elewacji wieży, w ostrołucznym, uskokowym portalu osadzonym w dużej, prostokątnej płycinie. Dodatkowe wejście w średniowieczu funkcjonowało także w południowej ścianie nawy. Oświetlenie nawy i prezbiterium zapewniono przez ostrołukowe okna, natomiast w elewacjach wieży umieszczono niewielkie, wąskie otwory, a w ostatniej kondygnacji biforia przeprute w dużych niszach.
Wewnątrz kościoła nawę przykryto drewnianym stropem belkowym, pomimo wzmocnienia jej ścian od strony zewnętrznej uskokowymi przyporami, natomiast prezbiterium nad pojedynczym przęsłem sklepieniem gwiaździstym o czteroramiennym rysunku gwiazdy.
Stan obecny
Kościół zachował do dnia dzisiejszego gotycki układ i bryłę, bez większych zniekształceń nowożytnych, za wyjątkiem dobudowanej od północy zakrystii. Niestety przekształceniu uległa większość otworów okiennych w nawie i prezbiterium. Po wschodniej stronie kościoła, przy kamiennym murze znajduje się średniowieczny krzyż pokutny. Ponadto we wschodniej części ogrodzenia kościoła umieszczona jest gotycka, zdobiona fryzem brama z XIV lub XV wieku, składająca się z ostrołukowego głównego przejazdu i bocznej, mniejszej furty.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny p.w. św. Marcina, E.Jaworska, nr 2059, Glinka 1977.
Lutsch H., Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau 1889.
Tomala J., Murowana architektura romańska i gotycka w Wielkopolsce, tom 1, architektura sakralna, Kalisz 2007.
Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, red. S.Brzezicki, C.Nielsen, Warszawa 2006.