Historia
Duszniki, własność biskupów poznańskich, po raz pierwszy pojawiły się w źródłach pisanych w 1417 roku, wtedy też po raz pierwszy odnotowany został miejscowy pleban o imieniu Mikołaj. Murowany, późnogotycki kościół wybudowano jednak dopiero w pierwszej połowie XVI wieku z fundacji biskupów poznańskich.
Niedługo po wzniesieniu późnogotyckiego kościoła, rozegrać się w nim miały krwawe wydarzenia, kiedy to w 1543 roku podczas uroczystości kościelnej ziemianie Wojciech Suski, Serafin Jeziorkowski i Jan Sędziński ranili w świątyni sługę Wojciecha i dobili go na pobliskim cmentarzu.
W 1758 roku kościół został zniszczony przez pożar, lecz po niedługim czasie wyremontowano go. W latach 1903 – 1904 przedłużono korpus o jedno przęsło w kierunku zachodnim, a w latach 1912 – 1913 dobudowano od strony północnej nawę boczną i zakrystię oraz pokryto sklepienia polichromiami wykonanymi przez Stanisława Smoguleckiego.
Architektura
Pierwotny kościół powstał jako budynek salowy o wymiarach 12 x 17 metrów, od wschodu zamknięty trójbocznie, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium. Całość budowli opięta została jednouskokowymi przyporami, pomiędzy którymi przepruto wysokie, ostrołukowe okna. Kościół charakteryzował się doskonale wykończonymi, jednolicie opracowanymi ścianami, obwiedzionymi cokołem i odsadzką na wysokości parapetów okiennych. Na całej wysokości poprowadzono też regularny, rombowy wzór zarysowany za pomocą cegieł zendrówek. Sklepienia otrzymały formy w trzech przęsłach sieciowo-gwiaździste, a w czwartym, zachodnim, oraz we wschodnim zamknięciu gwiaździste. Zostały one wykonane z drobnymi nierównościami, ale mistrzowsko pomyślane i wywierające na widzu wielkie wrażenie.
Stan obecny
Na skutek przedwojennej przebudowy późnośredniowieczny kościół zniekształcony został neogotycką, niską nawą północną, zakrystią i całym zachodnim przęsłem, które wchłonęło narożną wieżyczkę schodową. W okresie tym powstały też nowe maswerki okienne. Gotyckie, ostrołukowe okna zachowały się w części południowej i wschodniej, przy czym środkowe w elewacji wschodniej jest obecnie zamurowane. Na szczęście średniowieczna bryła kościoła pozostała nienaruszona i można ją do dziś podziwiać.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Grzybkowski A., Gotycka architektura murowana w Polsce, Warszawa 2016.
Kowalski Z., Gotyk wielkopolski. Architektura sakralna XIII-XVI wieku, Poznań 2010.
Maluśkiewicz P., Gotyckie kościoły w Wielkopolsce, Poznań 2008.
Tomala J., Murowana architektura romańska i gotycka w Wielkopolsce, tom 1, architektura sakralna, Kalisz 2007.