Historia
Najstarsza wzmianka dotycząca parafii we wsi Dębowa Łęka (Geyersdorf) odnotowana została w 1427 roku, kiedy pracował w niej Jan, pierwszy znany z imienia pleban. Także w XV wieku wzniesiono gotycki kościół, na początku XVI wieku konsekrowany pod wezwaniem św. Katarzyny. Od 1564 do 1610 roku znajdował się on w rękach protestantów. W okresie tym został przebudowany z fundacji Baltazara Ossowskiego i Ludwika Krzyckiego. Po zwrocie budowli katolikom, w 1619 roku nadano mu wezwanie św. Jadwigi. W okresie nowożytnym był kilkukrotnie remontowany: w 1825 roku przeprowadzono gruntowną renowację po zawaleniu się ściany tęczowej, w 1830 roku wymieniono poszycie dachu, a w latach 1897-1899 gont zastąpiono dachówką.
Architektura
Kościół usytuowano w środkowej części wsi, przy rozwidleniu dróg do Wschowy i Osowej Sieni. Utworzony został z krótkiej czworobocznej, zbliżonej w planie do kwadratu nawy oraz niewiele węższego prezbiterium o trójbocznym zamknięciu po stronie wschodniej. Od północy do prezbiterium przystawiono prostokątną, wąską i długą zakrystię. Całość wymurowano z cegły w wątku gotyckim, przy wykorzystaniu także wypalanej do czarnego koloru zendrówki.
Korpus nawowy nakryto wysokim dachem dwuspadowym, zakończonym od zachodu zdobionym blendami szczytem. Blendy ułożono w układzie piramidalnym, ze środkową dwułuczną flankowaną przez ostrołuczne, które z kolei ujęto blendami z połówkami łuków. Prezbiterium zamknięto dachem wielospadowym, pierwotnie krytym gontem, którego północna połać przedłużona została nad niską zakrystię. Całość budowli poza zakrystią wzmocniono uskokowymi przyporami, w narożnikach umieszczonymi pod skosem. Podział horyzontalny elewacji wprowadziły tynkowane fryzy pod okapami dachów, ucięte przed narożnikami i przez przypory.
Pomiędzy przyporami przepruto ostrołukowe, obustronnie rozglifione okna, za wyjątkiem ściany północnej nawy, gdzie zgodnie z średniowieczną tradycją budowlaną nie umieszczono żadnego otworu. Główne wejście usytuowano na osi elewacji zachodniej nawy kościoła. Utworzono tam ostrołukowy portal, otoczony obramieniem z wysuniętych cegieł, tworzących dwie ostrołukowe arkady. Wewnątrz nawę od prezbiterium oddzielono ostrołuczną arkadą tęczy.
Stan obecny
Kościół jest przykładem typowej, ale dobrze zachowanej niedużej wiejskiej świątyni wzniesionej w stylu gotyku ceglanego. Z zewnątrz najbardziej rzucające się w oczy nowożytne zniekształcenia to dwie kruchty: zachodnia i południowa. Ponadto okna nawy zostały częściowo zamurowane, na kalenicy umieszczono drobną wieżyczkę na sygnaturkę, a arkada tęczy musiała zostać odbudowana po zawaleniu. Niestety z pierwotnego wyposażenia zachowała się jedynie gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XV wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół par. p.w. św. Jadwigi, A.P.Buchalscy, nr 6045, Dębowa Łęka 1986.
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Warszawa 2012.