Chróścina – kościół św Michała

Historia

   Kościół w Chróścinie pod wezwaniem św. Jerzego po raz pierwszy wzmiankowano w  źródłach pisemnych w 1289 roku, a następnie w 1345 roku, lecz murowana, gotycka budowla powstała dopiero pod koniec XV wieku z fundacji Henryka VI von Dohnau, który był właścicielem Chróściny i starostą górowskim. W pierwszej połowie XVI wieku kościół został przejęty przez gminę protestancką, która użytkowała go do 1654 roku. Następnie opiekę nad nim ponownie przejęli katolicy. Od XVIII wieku do 1840 był własnością zakonu klarysek z Głogowa. W XVIII wieku dobudowana została do niego zakrystia, a w XIX stuleciu kruchta południowa. W 1920 roku uderzenie pioruna uszkodziło poważnie mury wieży, co doprowadziło dziewięć lat później do jej zawalenia. Ostatnie większe prace renowacyjne przeprowadzano w 1932, 1961 i 1993 roku.

Architektura

   Kościół usytuowano na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi. W XV wieku była to budowla orientowana względem stron świata, wzniesiona z cegły układanej w wątku gotyckim, składająca się z prostokątnej w planie nawy, węższego prezbiterium o trójbocznym zakończeniu po stronie wschodniej (pięć boków ośmioboku) oraz czworobocznej wieży przy fasadzie zachodniej. Fragmenty szczytu które nie zostały przez nią przysłonięte, uzyskały zdobienia w postaci ostrołukowych blend i sterczyn, podobnie jak wschodni szczyt nawy. Całość budowli wzmocniono zewnętrznymi przyporami, liczniejszymi przy elewacjach prezbiterium, jako iż w jego wnętrzu zastosowano dwuprzęsłowe sklepienie gwiaździste. Nawę przykryto płaskim, drewnianym stropem.

Stan obecny

   Kościół zachował do dnia dzisiejszego późnośredniowieczny układ i w większości bryłę, powiększone o nowożytną kruchtę po południowej stronie nawy, mały aneks przy południowym narożniku wieży i zakrystię po północnej stronie prezbiterium. W uproszczonej wersji, choć na wzór pierwotnej, miała zostać odbudowana wieża po zawaleniu w 1929 roku. Spośród średniowiecznego wyposażenia zachowała się rzeźba Madonny z Dzieciątkiem pochodząca z XV wieku.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.
Tomala J., Murowana architektura romańska i gotycka w Wielkopolsce, tom 1, architektura sakralna, Kalisz 2007.