Historia
Pierwsze wzmianki na temat zamku sięgają końca XIV wieku. Wzniósł go prawdopodobnie Niemierza herbu Strzała, piszący się z Bydlina w 1388 roku, lub ewentulanie jego ojciec Pełka. Obronna rezydencja możnowładcza (castrum) poświadczona została po raz pierwszy w źródłach pisanych w 1400 roku. W końcu XV wieku Bydlin przeszedł w posiadanie Brzezickich, a następnie Szczepanowskich i Bonerów. W końcu XVI wieku kolejny właściciel Mikołaj Firlej przebudował zamek na kościół Świętego Krzyża. W 1655 roku zniszczony został przez Szwedów i pomimo odbudowania ostatecznie pod koniec XVIII wieku został stopniowo opuszczony i uległ ruinie.
Architektura
Zamek wzniesiony został z miejscowego wapienia na wyniosłym wzgórzu o stromych stokach. Obronno – rezydencjonalne założenie składało się z wysokiego domu na planie prostokąta o wymiarach 11,4×24 metry i grubości murów dochodzącej do 2,3 metra, włączonego w obwód ziemnych wałów wydzielających po stronie południowej niewielki dziedziniec. Główny budynek był oskarpowany na narożach, miał przynajmniej trzy kondygnacje z dwoma pomieszczeniami na każdej. Wejście znajdowało się na osi elewacji, na wysokości 2,5 metra od poziomu dziedzińca. Musiały więc prowadzić do niego drewniane schody lub drabina, które można było łatwo zdemontować w razie zagrożenia.
W drugiej fazie budowy, zapewne jeszcze w XIV wieku dostawiono mur obwodowy z wieżą bramną na planie nieregularnego czworoboku w południowo – wschodniej części. Była ona w całości wysunięta przed lico muru obronnego. Całość założenia otaczała częściowo wykuta w skale fosa i kamienno – ziemny wał.
Stan obecny
Z zamku bydlińskiego zachowały się resztki murów w postaci trwałej ruiny głównego budynku mieszkalnego. Zostały one kilka lat temu wzmocnione i poddane renowacji, niestety po częściowym zawaleniu jednej ze ścian, która nie została już odbudowana. Widoczna jest też pozostałość przekopu. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kołodziejski S., Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Warszawa 1994.
Lasek P., Obronne siedziby rycerskie i możnowładcze w czasach Kazimierza Wielkiego [w:] Wielkie murowanie. Zamki w Polsce za Kazimierza Wielkiego, red. A.Bocheńska, P. Mrozowski, Warszawa 2019.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Sypek R., Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Warszawa 2003.