Historia
Kościół św. Wawrzyńca w Bogaczowie (Reichenau) został wzniesiony prawdopodobnie na początku XIV wieku. Po raz pierwszy wzmiankowano go w źródłach pisanych w 1323 roku, natomiast w 1376 roku odnotowany został w dokumentach „rector ecclesiae in Rychnow”. W 1441 roku część wsi wraz z prawem patronatu nad kościołem i sądownictwem należała do rodu von Niesemeuschel, który przejął część dóbr rodziny von Rothenburg.
Wraz z postępami reformacji na ziemiach księstwa żagańskiego pod rządami dynastii Wettynów, w 1540 roku kościół przejęty został przez gminę luterańską. Katolicy odzyskali budowlę w 1668 roku w związku z forsowaną przez Habsburgów kontrreformacją. W XVII wieku kościół został częściowo przebudowany w stylu baroku. W 1916 roku był remontowany, zaś w 1651 roku odbudowano zniszczoną rok wcześniej górną partię wieży. Kolejne prace remontowe odnotowane zostały w 1889 i 1932 roku.
Architektura
Kościół powstał jako orientowana względem stron świata, gotycka budowla z prostokątną w planie nawą i węższym od niej prezbiterium, zakończonym na wschodzie wielobocznie. Od strony zachodniej wzniesiono wysoką wieżę na rzucie czworoboku, a od północy prezbiterium zakrystię. Nawa przekryta została wysokim dachem dwuspadowym, nad prezbiterium umieszczono dach dwuspadowy przechodzący w namiotowy, a wieża została nakryta dachem czterospadowym, być może już w średniowieczu przechodzącym w iglicę.
Nawa i prezbiterium nie zostały podparte przyporami. Ich proste elewacje rozdzielono jedynie otworami okiennymi i wejściowymi. Okna pierwotnie były stosunkowo wąskie, od zewnątrz osadzone w szeroko rozglifionych wnękach o ostrołucznych zamknięciach, rozglifione także do wnętrza. Wielkością wyróżniały się ostrołuczne okna przeprute z każdej strony na najwyższej kondygnacji wieży, wypełnione prostymi, dwudzielnymi maswerkami.
Wejście do nawy umieszczono w zachodniej części ściany południowej. Ponadto ostrołuczny portal dla plebana osadzono także w południowej ścianie prezbiterium. Wieża nie została skomunikowana z nawą, wiodło do niej tylko niezależne wejście z zewnątrz. Wnętrze nawy zapewne przykrywał płaski drewniany strop lub otwarta więźba dachowa. Sklepione oryginalnie mogło być prezbiterium.
Stan obecny
Kościół posiada średniowieczny układ przestrzenny. Dach nawy został obniżony w czasach nowożytnych, o czym świadczą ślady na wschodniej ścianie wieży. Przebudowywana była wschodnia ściana nawy, której murowana część szczytowa nie zachowała się. Przekształceniu uległa także większość otworów okiennych (oryginalną formę zapewne ma okno wschodnie prezbiterium i okna najwyższej kondygnacji wieży). Wnętrza nie przykrywają sklepienia, a wystrój został całkowicie zmieniony w XVIII – XX wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny p.w. św. Wawrzyńca, E.Garbacz, nr 3652, Bogaczów 1999.
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Warszawa 2012.