Historia
Zamek w Bobolicach zbudowany został około 1350 roku przez króla Kazimierza Wielkiego, w ramach systemu obronnego zachodniej granicy Królestwa Polskiego. W 1370 roku Ludwik Węgierski z okazji koronacji nadał go Władysławowi Opolczykowi, który dziewięć lat później przekazał budowlę Węgrowi Andrzejowi Schony de Barlabas. Kilkanaście lat później, w 1396 roku, król Władysław Jagiełło musiał odbijać zamek zbrojnie, gdyż stał się on zbójeckim gniazdem. Innym powodem mogła być wroga w stosunku do Królestwa Polskiego polityka Władysława Opolczyka.
W 1427 roku po śmierci Anny, córki pierwszego prywatnego właściciela zamku, Andrzeja Schony, doszło do sporu majątkowego w którym brali udział Stanisław Szafraniec z Młodziejowic, syn Anny z pierwszego małżeństwa oraz jej drugi mąż, Mściwój z Mierzchowiska. Konflikt ten trwał aż do 1445 roku, kiedy to zamek został całkowicie wykupiony przez Szafrańców. Z czasem Bobolice przejęli Trestkowie, a następnie od 1486 roku Krezowie herbu Ostoja.
Do pierwszych poważnych zniszczeń zamku przyczynił się najazd z 1587 roku pretendenta do tronu polskiego, arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, po którym Bobolice zostały odbite przez wojska hetmana Jana Zamoyskiego. Kolejne zniszczenia przyniósł okres wojen szwedzkich w połowie XVII wieku. Zamek był wówczas w posiadaniu Myszkowiskich z Mirowa, a od 1651 roku rodu Męcińskich. Następnie Bobolice zostały zrujnowane w 1657 roku przez Szwedów. Rozpoczęto co prawda odbudowę, lecz jeszcze w 1683 roku udający się pod Wiedeń król Jan III Sobieski zmuszony był nocować w namiocie pod zamkiem. Ostatnie informacje o zamieszkaniu zamku przekazano na początku XVIII wieku, później z pewnością został opuszczony i zaczął popadać w stopniowo rozbieraną ruinę.
Architektura
Zamek wzniesiono na krańcu skalnego grzbietu, opadającego pionowymi skarpami po stronie północnej, wysokimi także i stromymi od zachodu. Łagodniejsze podejście do cypla wiodło od wschodu i południowego – wschodu, dlatego tam też utworzono zaoblony przekop odcinający wjazd na podzamcze utworzone u podstawy najwyższych skał.
Prawdopodobnie najstarszym murowanym elementem zamku była cylindryczna wieża o średnicy 9 metrów i dość cienkich murach grubości 1,5 metra. Mogła ona być połączona z murem obronnym, który poprowadzony wzdłuż krawędzi skarp, zamykał po stronie południowej wąski i podłużny dziedziniec. Pomieszczenia mieszkalne mogły wypełniać południową część owego dziedzińca. Położone poniżej podzamcze chronił wspomniany przekop, z zapewne przerzuconym przez niego drewnianym mostem. Wjazd usytuowano po stronie południowo – wschodniej.
Prawdopodobnie w XV lub XVI wieku rozebrano najstarszą cylindryczną wieżę, a jej relikty wkomponowano w nowe, dwupiętrowe zabudowania mieszkalne, które przebiegały wzdłuż obrysu skały w północnej części cypla. Konstrukcję uzupełniły trzy narożne półokrągłe wieże dostawione do głównego budynku i muru obronnego. Po jednej usytuowano od północy i północnego – zachodu, jedną po stronie południowej. Modernizacje polegały także na rozszerzeniu części mieszkalno – reprezentacyjnej z komnatami i kaplicą na piętrach oraz kuchnią, spiżarnią i skarbcem w przyziemiu. Na terenie podzamcza wjazd zabezpieczono budynkiem bramnym, usytuowanym tuż za przekopem.
Stan obecny
Zamek bobolicki w 2011 roku został podźwignięty z ruin z inicjatywy prywatnego inwestora, jednak efekt końcowy wzbudza wiele kontrowersji. Podobno nad odbudową czuwało grono specjalistów, jednak nie zmienia to faktu, iż z powodu braku przekazów źródłowych nie można być pewnym tego jak zamek rzeczywiście wyglądał. Kolejnym problemem jest sztuczność i brak klimatu współczesnej budowli. Udostępniona jest ona do zwiedzania w czwartki, piątki, soboty i niedzielę w godzinach: 10:00 – 16:00.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Architektura gotycka w Polsce, red. T. Mroczko, M. Arszyński, Warszawa 1995.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Kmiotek D., Zamek Bobolice i zamek Mirów, Dąbrowa Górnicza 2008.