Biestrzyków – wieża mieszkalna

Historia

   Mieszkalna wieża obronna w Biestrzykowie powstała prawdopodobnie w XIV wieku. W źródłach wymieniana jest po raz pierwszy w 1411 roku jako własność kapituły wrocławskiej. Kupił ją wówczas wraz z  folwarkiem, sadami, ogrodami i innymi budynkami gospodarczymi za 40 grzywien archidiakon i kanonik wrocławski Mateusz. W XVII wieku wieża i jej otoczenie zostało przebudowane, między innymi wzniesiono przy niej nieokreślone budynki gospodarcze. W czasie II Wojny Światowej uległa spaleniu jednak dzięki staraniom prywatnego inwestora została odremontowana w latach 90-tych.

Architektura

   Wieża została wzniesiona z cegły na planie prostokąta o wymiarach 8,85 x 9,7 metra. Początkowo posiadała jedynie dwie kondygnacje (przyziemie i piętro). Najniżej znajdowała się sklepiona krzyżowo piwnica, dostępna północnym przejściem z murowaną pochylnią, co sugeruje jej przeznaczenie na magazyn beczek z piwem lub winem. Przyziemie sklepione było także krzyżowo, bez żeber. Wyróżniało się obecnością trzech ostrołukowych okien w południowej ścianie i najczęściej opisywane je jako pomieszczenie kaplicy. Bardziej jednak prawdopodobne jest umieszczenie w przyziemiu kancelarii, na co wskazuje znajdująca się tam nisza na książki i narożny kominek oraz brak fundamentu dla ołtarza. Na pierwszym piętrze mieściła się główna sala mieszkalna, pierwotnie kryta drewnianym stropem, oświetlana przez trzy duże okna z siedziskami we wnękach, ogrzewana kominkiem i ozdobiona niegdyś polichromiami. Wą­skie przej­ście w kur­ty­nie za­chod­niej pro­wa­dzi­ło na nie­ist­nie­jący­ już dzi­siaj ganek obronny, umiesz­czo­ny po­wy­żej pierw­sze­go pię­tra. Wejścia do przyziemia i na piętro umieszczone były w ścianie północnej i osłonięte wąską murowaną przybudówką ze schodami, dostawioną w XVI wieku. W XVI wieku dobudowane zostało najwyższe piętro przy którym zainstalowano od zachodu wykusz latrynowy.
   Całość otoczona była pierwotnie wałem i nawodnioną fosą (w najszerszym miejscu dochodzącą do 13 metrów) oraz znajdowała się na niewielkim sztucznym wzniesieniu (dziś w najwyższym miejscu kopiec posiada 3 metry wysokości do poziomu wody w fosie). W średniowieczu wzniesienie miało czworoboczny plan i wymiary u podstawy około 30 x 40 metrów.

Stan obecny

   Wyremontowana i odnowiona wieża znajduje się obecnie w rękach prywatnych. Możliwe jest jej obejrzenie z zewnątrz. Właściciel jest pozytywnie nastawiony do zwiedzających, wpuszcza na swój teren i pozwala robić zdjęcia, czego nie można powiedzieć o pani mieszkającej obok.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku, Wrocław 2003.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Nowakowski D., Śląskie obiekty typu motte, Wrocław 2017.
Przyłęcki M., Budowle i zespoły obronne na Śląsku, Warszawa 1998.