Historia
Kościół parafialny w Biedrzychowie (Friedersdorf) po raz pierwszy wzmiankowany był w 1335 roku. Zbudowano go zapewne niewiele wcześniej, na początku XIV wieku. W pierwszej połowie XV wieku został zniszczony w trakcie jednej ze zbrojnych wypraw husytów na tereny Śląska, lecz wkrótce później został odbudowany. Około połowy XVI wieku przejęty został przez protestantów, którym służył aż do 1945 roku. W roku 1593 do korpusu kościoła dobudowana została wieża, możliwe także, iż przedłużono wówczas nieznacznie nawę. Kościół był wielokrotnie remontowany, przy czym w trakcie jednej z renowacji w XVIII wieku dostawiono po północnej stronie zakrystię (prawdopodobnie na miejscu starszej), a po drugiej wojnie światowej współczesny aneks.
Architektura
Kościół wzniesiono pośrodku wsi, po północnej stronie traktu z Grodkowa do Strzelina. Powstał jako budowla orientowana względem stron świata, murowana z łamanego granitu. W XV wieku składał się z krótkiej czworobocznej nawy oraz węższego prezbiterium, zakończonego po stronie wschodniej trzema bokami. Obie te części przykryto stromymi dachami dwuspadowym, z kilkoma połaciami nad wschodnim zamknięciem prezbiterium.
Od strony zewnętrznej mury kościoła opięte zostały cokołem i wzmocnione masywnymi przyporami. Pomiędzy nimi umieszczono wąskie, ostrołukowe okna o obustronnych rozglifieniach. Pomimo posiadania przypór nawę wieńczył płaski, drewniany strop, natomiast w prezbiterium założono sklepienie krzyżowo-żebrowe. Żebra spięto zwornikiem w formie rozety i drugim zwornikiem okrągłym, profilowanym. Z prezbiterium do zakrystii prowadził ostrołukowy portal z profilowanymi ościeżami. Ostrołuczny, profilowany portal wejściowy umieszczono także w południowej ścianie nawy, tuż obok niewielkiej niszy przeprutej w przyporze.
W XVI wieku do zachodniej fasady kościoła dobudowano smukłą, czworoboczną wieżę. W trakcie tych prac prawdopodobnie nieznacznie przedłużono również korpus nawowy. Elewacje wieży przepruto wąskimi otworami szczelinowymi i większymi oknami na górnej kondygnacji, gdzie zawieszone były dzwony.
Stan obecny
Kościół zachował gotycki układ przestrzenny i bryłę. Nowożytna jest zakrystia (prawdopodobnie wniesiona na miejscu średniowiecznej), a także północny aneks przy nawie. Okna zostały poszerzone, za wyjątkiem południowego w prezbiterium. Zachował się oryginalny portal południowy w nawie, wnęka w sąsiedniej przyporze, a wewnątrz sklepienie prezbiterium, osadzone dziś na XX-wiecznych wspornikach. Pierwotny jest portal z prezbiterium do zakrystii.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny p.w. Narodzenia św. Jana Chrzciciela, M.Tybur, nr 7674, Biedrzychów 1985.
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.