Historia
Kościół w Barzowicach (niem. Barzwitz) wzniesiony został w drugiej połowie XV wieku. W XVI wieku przeszedł we władanie gminy ewangelickiej. W XVII wieku wymieniono jego wyposażenie na nowożytne, a w połowie XIX stulecia restaurowany był w stylistyce neogotyckiej. Po drugiej wojnie światowej powrócił w ręce katolików, przez których został konsekrowany pod nowym wezwaniem św. Franciszka z Asyżu.
Architektura
Kościół zbudowany został z cegły i posadowiony na cokole z kamienia polnego. Uzyskał formę budowli jednonawowej, choć po znacznej szerokości wnętrza kościoła i przy niewielkiej rozpiętości łuków tarczowych można przypuszczać, iż pierwotnie planowano wznieść go jako budowlę trójnawową. Od strony wschodniej salowe wnętrze zamknięto siedmiobokiem. Od strony zachodniej natomiast usytuowana została czworoboczna wieża, niewiele wystająca ponad kalenicę dachu nawy.
Regularnie rozstawione otwory okienne korpusu zwieńczone zostały ostrymi łukami, a ściany wzmocnione przyporami. W ścianach bocznych wieży przez całą ich wysokość poprowadzono po dwie smukłe blendy, wewnątrz tynkowane, naśladujące wieżę kościoła Mariackiego w Sławnie. Elewacje ozdobiono także rombami układanymi z cegieł zendrówek. Ściana zachodnia natomiast pozostawiona została w zgodzie z tradycją architektoniczną obowiązującą na obszarze od Białogardu po Słupsk, a więc ciężka, niemal nierozczłonkowana, pozbawiona zdobień.
Wewnątrz kościoła elewacje podzielono na dwie strefy: dolną o licu z cegły i kamienia, z niewielkimi wnękami o łukach ostrych lub odcinkowych w części wschodniej, oraz wysoką strefę górną, murowaną wyłącznie z cegły, regularnie rozczłonkowaną niszami okiennymi, których ostrołuki stanowiły jednocześnie opory tarczowe dla planowanych, ale niezrealizowanych sklepień. Nawę na przyziemie wieży otwarto elegancką arkadą o łuku półeliptycznym, co świadczyłoby o równoczesnej budowie obu części kościoła. Gdyby do wnętrza wstawiono planowane zapewne filary międzynawowe (prawdopodobnie cztery pary), wyodrębniono by trzy nawy o czterech przęsłach w prostokątnej części nawy oraz pięcioboczną część prezbiterialną, o przęsłach sklepień na rzucie trójkątów i trapezów. Sklepień ostatecznie nigdy nie zrealizowano, chociaż łuki tarczowe założone podczas budowy ścian w pełni to umożliwiały.
Stan obecny
Kościół został przebudowany w trakcie XIX-wiecznej renowacji, zwłaszcza od strony zewnętrznej (okna, portale, północny aneks ze schodami). Więcej oryginalnych detali architektonicznych posiada wnętrze, gdzie przetrwały nisze okienne, wnęki podokienne czy też opory tarczowe niezrealizowanych sklepień. Wyposażenie świątyni jest w całości nowożytne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungs-Bezirks Köslin, Die Kreise Köslin, Kolberg-Körlin, Belgard und Schlawe, Kreis Schlawe, red. L.Böttger, Stettin 1892.
Ober M., Gotyckie kościoły wiejskie okolic Darłowa, „Historia i kultura Ziemi Sławieńskiej”, tom VI, Gmina Darłowo, Sławno 2007.