Historia
Zamek i miasto Wolmar stanowiły drugi co do wielkości po Wenden (Cēsis) ośrodek zakonu krzyżackiego na terenie północnej Łotwy. Historia zamku rozpoczęła się około 1224 roku, kiedy to jeszcze zakon Kawalerów Mieczowych wzniósł pierwszą, zapewne jeszcze drewnianą warownię, wokół której wkrótce zaczęli osiedlać się kupcy. Murowane obwarowania zarówno zamku jak i miasta powstały w XIV wieku. W XVI wieku w trakcie najazdów wojsk Iwana Groźnego zamek dwukrotnie, w 1560 i 1562 roku, odparł ataki wroga, ulegając dopiero w 1577 roku, po tym jak ścięto przedstawicieli miasta wysłanych do moskiewskiego obozu na rozmowy pokojowe. W drugiej połowie XVI wieku zamek stał się celem zażartych walk polsko – szwedzkich, m.in. w roku 1601, 1622 i w 1659. Ostatecznie został zniszczony w trakcie wielkiej wojny północnej na początku XVIII wieku przez wojska rosyjskie. Niestety od tamtego momentu zaczął służyć jako źródło darmowego materiału budowlanego.
Architektura
Zamek posiadał w planie formę wydłużonego czworoboku o murach wyraźnie rozszerzających się w kierunku zachodnim. Wpływ na taki kształt mogła mieć forma terenu na którym został zbudowany, ograniczonego od południa rzeką Gaują, a od północy i wschodu wpadającym do niej mniejszym potokiem. Obwarowania składały się z zamku górnego po wschodniej stronie i usytuowanego po stronie zachodniej, przed miastem, niedużego przedzamcza, wzmocnionego przez dwie narożne cylindryczne baszty. System obronny zamku sprzężony był z fortyfikacjami miejskimi, które łączyły się ze wspomnianymi basztami na podzamczu. Grubość murów zamku wynosiła 2,25 metra, długość około 100 metrów, a szerokość od 30 do 50 metrów.
Wewnątrz murów zamku górnego znajdował się dziedziniec z zabudowaniami mieszkalnymi i gospodarczymi dostawionymi do wewnętrznych ścian warowni. Główne reprezentacyjno – mieszkalne pomieszczenia zapewne znajdowały się w najbezpieczniejszej, zwężonej części wschodniej, gdzie mogła znajdować się wspominana w przekazach źródłowych duża sala ze sklepieniem opartym na środkowym filarze.
Stan obecny
Do czasów współczesnych przetrwał kilkudziesięciometrowy fragment muru zamkowego i liczne mniejsze kamienne relikty. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.