Tērvete – zamek zakonny Hofzumberge

Historia

   Murowany zamek został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku przez inflancką gałąź zakonu krzyżackiego. Jego niemiecka nazwa odnosiła się do wzgórza na którym znajdował się wcześniej gród Zemgalów, zniszczony przez rycerzy zakonnych w 1271 roku. Krzyżacy na miejscu grodu założyli własną siedzibę, ale została ona spalona przez pogan już w 1279 roku. Po tym wydarzeniu mistrz Willekin von Endopre nakazał przenieść zabudowania nieco na wschód, na wzgórze „Heiligeberc”. Po tym, jak Zemgalowie opuścili tereny wokół Tērvete około 1290 roku, zakon porzucił swój zamek, ale w 1339 roku mistrz Eberhard von Monheim nakazał jego odbudowę, zapewne w celu ochrony przed wyprawami zbrojnymi Litwinów. Murowany odtąd zamek został bezpośrednio podporządkowany komturom Dobele. Już w 1345 roku został zdobyty przez Litwinów, którzy mieli zabić ośmiu rycerzy zakonnych i dużą liczbę innych ludzi. Zamek odbudowany został dopiero w XVI wieku z przeznaczeniem na książęcy dworek myśliwski. W 1596  roku synowie Gottharda Kettlera, Wilhelm  i Fryderyk, zawarli w nim umowę dzielącą między siebie księstwo Kurlandii i Semigalii. Hofzumberge zostało zniszczone i porzucone w czasie wielkiej wojny północnej na początku XVIII wieku.

Architektura

   Zamek zbudowano na podłużnym wzgórzu na wschodnim brzegu rzeki Tērvete. Usytuowano go w miejscu zajmowanym pierwotnie przez jedno z podgrodzi obronnej osady Zemgalów, dlatego od zachodu Hofzumberge oddzielone było poprzecznym przekopem od zwężającego się cypla wzniesienia. Zamek został wzniesiony na planie kwadratu o wymiarach 25 x 25 metrów z murami obronnymi grubości 1,1 metra. Co najmniej jeden z narożników zaopatrzony był w czworoboczny występ muru o charakterze masywnej przypory, być może mającej formę niedużej wieży. Wewnątrz obwodu przy południowo – wschodniej ścianie znajdował się podpiwniczony budynek mieszkalny.

Stan obecny

   Do czasów współczesnych przetrwało kilka małych fragmentów muru obwodowego zamku oraz jeden dłuższy odcinek, obejmujący dawną kurtyną południową, narożnik południowo – wschodni i część muru wschodniego. W zachowanych fragmentach widoczne są otwory po nowożytnych otworach okiennych i otwory po belkach stropowych. W pobliżu znajdują się wały ziemne starszego grodziska Zemgalów.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.