Historia
Zamek Rosenbeck, będący własnością wasalów arcybiskupich, rodziny Rozenów, pojawił się w źródłach pisanych w dokumencie z 1372 roku. W 1385 roku wspominany został właściciel zamku, niejaki Voldemār Rozens. W XV wieku z powodu braku spadkobierców Rozenów, budowla często zmieniała właścicieli. W latach 1489-1508 posiadali ją bracia Evold, Bartłomiej i Andrzej Patkula, a kolejnym właścicielem był Jorg Krīdeners. Na początku XVII wieku, w czasie wojen polsko – szwedzkich zamek został spalony i porzucony.
Architektura
Zamek zbudowany został na pozbawionym większych wzniesień terenie po północnej stronie rzeki Divupe. Początkowo składał się z kamiennego muru obronnego o nietypowo mocno wydłużonym, prostokątnym w planie rzucie długości około 70 metrów i szerokości 27 metrów, z dłuższą osią na linii północny – zachód, południowy – wschód. Zewnętrzną strefę obrony stanowiła fosa. Zabudowa mieszkalno – gospodarcza usytuowana wewnątrz dziedzińca w XIV wieku mogła być jeszcze w całości konstrukcji drewnianej lub szachulcowej.
W ostatniej ćwierci XV wieku obwód muru obronnego wzmocniono dwoma narożnymi cylindrycznymi wieżami, czy też bastejami przystosowanymi do użycia broni palnej. Większa z nich znajdowała się w narożniku południowym, mniejsza w zachodnim, obie na krańcach tej samej kurtyny. Większą wieżę o średnicy około 16 metrów wyposażono w obszerne, przykryte łukami odcinkowymi komory strzeleckie z rozglifionymi na zewnątrz prostokątnymi otworami. Rozmieszczone je czterech rozdzielonych drewnianymi stropami kondygnacjach, z których każda wyższa była nieco większa ze względu na odsadzki muru obwodowego. Komunikację pomiędzy nimi zapewniała spiralna klatka schodowa w grubości muru.
Przypuszczalnie pod koniec średniowiecza w środkowej części dziedzińca wzniesiono murowany budynek mieszkalny. Według umowy kupna z 1477 roku w obrębie muru obwodowego znajdowały się liczne pomieszczenia, w tym kaplica, mały refektarz – jadalnia ze spiżarnią poniżej, duży refektarz z kuchnią, magazyny, spiżarnie, komnaty mieszkalne (w tym izba panieńska). Podobnie jak większość niedużych zamków wasalnych, których obrona oparta była na nawodnionych fosach, Rosenbeck był wyposażony w młyn, który znajdował się po wschodniej stronie.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachowała się jedynie zrujnowana, pojedyncza basteja, czy też wieża działowa. Widoczne są także pozostałości wałów ziemnych, skromne kamienne relikty murów i nierówności terenu świadczące o znajdujących się tam niegdyś zabudowaniach. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Ose I., Neugebaute Türme der Burgen Lettlands, „Castella Maris Baltici”, nr. 3-4/2001.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.