Riga – kościół św Jerzego

Historia

   Kościół św. Jerzego powstał na początku XIII wieku z inicjatywy Zakonu Kawalerów Mieczowych jako kaplica pierwszego zamku, a właściwie dworu zakonnego. Wspomniana ona została w 1209 roku, kiedy to zakonny urzędnik Wickbertus zabił mistrza Wenno von Rohrbacha i księdza Johannesa, a następnie z miejsca zbrodni uciekł do kaplicy („fugientem eum a domo in capellam“).
   W 1225 roku w Rydze wybuchł wielki pożar, przypuszcza się jednak, iż kaplica nie doznała większych zniszczeń, a w trakcie odbudowy okolicznych zabudowań biskupich i zakonnych powiększono ją o zakrystię. Rok później legat papieski Wilhelm z Modeny przeprowadził konsekrację odnowionego budynku. Ponownie został on rozbudowany pod koniec XIII lub na początku XIV wieku.
  
W 1297 roku kościół został uszkodzony w trakcie walk między mieszczanami a zakonem, na szczęście w odróżnieniu od sąsiadującego zamku, uniknął całkowitego zniszczenia. Po 1330 roku mistrz Everhard von Monheim rozpoczął budowę nowego zamku nad Dźwiną, a na terenie starego, obok kościoła św. Jerzego wzniesiono szpital i klasztor św. Ducha. W połowie XVI wieku z powodu reformacji świątynia została zamknięta i budynek zaczął być wykorzystywany jako magazyn. Funkcję tą pełnił do 1989 roku, kiedy to po renowacji zainstalowano tutaj Muzeum Dekoracyjnych Sztuk Użytkowych.

Architektura

   Pierwotny kościół z początku XIII wieku był prostą, salową budowlą składającą się z niewielkiego czworobocznego w planie korpusu o wymiarach 7,5 x 7,5 metra i półkolistej apsydy po stronie wschodniej, ulokowaną po południowo – zachodniej stronie najstarszego założenia zamkowego.
   Po pożarze miasta w 1215 roku od północy do kaplicy dostawiono wąską zakrystię o długości korpusu, natomiast pod koniec XIII lub na początku XIV wieku po stronie zachodniej wzniesiono nowy korpus nawowy, dzięki czemu starsza część stała się prezbiterium nowej budowli. Nowy korpus nie był idealnym prostokątem, gdyż ściana południowa była lekko zakrzywiona ku zewnętrznej stronie, a wymiary całości wynosiły 22,5 metra długości oraz 13 metrów szerokości w części zachodniej i 13,8 metra w części wschodniej. Wewnątrz korpus podzielony został dwoma czworobocznymi w rzucie filarami na dwie nawy.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Alttoa K., Bergholde-Wolf A., Dirveiks I., Grosmane E., Herrmann C., Kadakas V., Ose J., Randla A., Mittelalterlichen Baukunst in Livland (Estland und Lettland). Die Architektur einer historischen Grenzregion im Nordosten Europas, Berlin 2017.
Caune A., Ose I., Die Befestigungen der Burgen und der Stadt Riga vom 13. bis 16. Jh., [w:] Castella Maris Baltici VII, red.  F. Biermann, M. Müller, C. Herrmann. Greifswald, 2006.