Grobiņa – zamek zakonny Grobin

Historia

   Historia Grobiņa sięga VIII wieku kiedy to istniała tu skandynawska osada handlowa, a następnie gród pogańskich Kurów. W 1254 roku na mocy dokumentu dzielącego Kurlandię między zakon krzyżacki, a poszczególne biskupstwa, tereny te przypadły zakonowi. Jednak przez długi okres Krzyżacy nie byli w stanie na stałe podporządkować sobie tych granicznych terenów. Dopiero w trzeciej dekadzie XIV wieku rozpoczęto wznoszenie murowanej warowni Grobin, a jeszcze później, bo dopiero w 1428 roku pojawił się w źródłach pierwszy znany z imienia wójt krzyżacki Goswin von Ascheberg. Ostatnim wójtem był natomiast urzędujący na zamku około 1560 roku Klaus von Streithorst.
   Po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego, zamek wraz z całym regionem wszedł do Księstwa Kurlandii i Semigalii, zależnego od Rzeczpospolitej. Był on wówczas kilkukrotnie przebudowywany i adoptowany na szlachecką rezydencję mieszkalną. W XVII wieku dodatkowo został wzmocniony bastionami artyleryjskimi. Jego zniszczenie przyniosła Wielka Wojna Północna na początku XVIII wieku, po której nie był już odbudowywany. Częściową restaurację fragmentów zamku przeprowadzono w latach 70-tych XX wieku.

Architektura

   Zamek usytuowano na wzgórzu, górującym nad położonym na południowym – zachodzie jeziorem. Posiadał on tylko jeden obszerny dziedziniec o regularnym kształcie, otoczony murem obronnym do którego z północy, południa, wschodu i częściowo zachodu przylegały zabudowania zamkowe, w większości drewniane, niskie, o przeznaczeniu gospodarczym. Najokazalszym z nich był murowany dom południowy, który  mieścił w sobie od wschodu kaplicę oraz dalej refektarz i przedsionek z latryną osadzoną w grubości muru zewnętrznego. Przynajmniej część budynków i murów wyposażona była w biegnący górą drewniany ganek dla obrońców. Brama zamkowa umieszczona w czworobocznej wieży znajdowała się prawdopodobnie w połowie długości zachodniego muru, choć nie widać jej na XVII-wiecznym rysunku zamku. Całość założenia otoczona była nawodnioną fosą. Zamek nie posiadał obronnego przedzamcza lub były ono wykonane w całości w konstrukcji drewnianej.

Stan obecny

   Do dzisiaj przetrwała większość zewnętrznych ścian głównego południowego skrzydła zamku i mniejsze fragmenty z północnego i wschodniego. Wszystkie z nich posiadają niestety nowożytne otwory po oknach, zniekształcające w dużym stopniu wygląd pierwotnej budowli. Teren ruin jest popularnym miejscem wypoczynkowym, organizowane są tu także liczne imprezy plenerowe.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.