Durbe – zamek zakonny Durben

Historia

   W 1260 roku w pobliżu Durbe (niem. Durben)  doszło do bitwy, w której wojska litewskie zadały dotkliwą klęskę siłom zakonu krzyżackiego. W tamtym czasie zamek zakonny jeszcze nie istniał, choć być może już trzy lata później wzniesiono jakąś drewnianą strażnicę. Pierwsza historyczna wzmianka na temat murowanego zamku zapisana została dopiero z 1387 roku, przypuszczalnie więc wzniesiono go około  połowy XIV wieku. Stanowił on bezpieczne miejsce schronienia dla okolicznej ludności, podróżnych i maszerujących wojsk. Administracyjnie podlegał komturowi Goldingen. W jego pobliżu rozwijała się osada, spalona w 1435 roku przez Żmudzinów. Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w Inflantach, Durben weszło w skład nowo powstałego Księstwa Kurlandii i Semigalii, jednak nie była to istotna budowla i żaden z władców nie podjął się jej rozbudowy. Przez pewien czas wykorzystywana była jako siedziba niższego szczebla urzędników oraz magazyn. Ostatecznie, ze względu na zły stan i zniszczenia wojenne, zamek został opuszczony w czasie wielkiej wojny północnej, a następnie rozebrany w celu pozyskania materiałów budowlanych dla sąsiedniej osady.

Architektura

   Zamek Durben ulokowany został na stoku wzniesienia, opadającego ku północy, w dolinę rzeki Slocene. Był bardzo prostą budowlą obronną o kształcie w planie zbliżonym do kwadratu, z bokami o długości od 57 do 61 metrów. Obwód wyznaczyły cztery odcinki muru obronnego o grubości 1,5 metra i wysokości około 9-10 metrów, wzniesione z układanego w dość regularne warstwy kamienia polnego. Zamek pozbawiony był wież lub systemu baszt. Jego obrona opierać musiała się jedynie na przewadze wysokości kurtyn, zapewne zwieńczonych chodnikiem straży i blankowanym przedpiersiem. Na terenie dziedzińca, po stronie północnej, znajdowało się tylko jedno skrzydło zabudowań, podpiwniczone, prawdopodobnie czterodzielne, gdzie stacjonowała załoga i trzymano zapasy. Miało ono szerokość prawie 9 metrów i wypełniało całą długość dziedzińca. Jego kondygnacje rozdzielono płaskimi, drewnianymi stropami.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego oprócz fundamentów zachował się tylko jeden dłuższy fragment muru zamkowego po stronie południowo – wschodniej, sięgający wysokości paru metrów, a także północno – wschodni relikt narożnika domu zamkowego. Wstęp na teren ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.