Historia
Pierwszy zamek w biskupim mieście Hasenpoth powstał prawdopodobnie z inicjatywy krzyżackiego mistrza krajowego Inflant, Dietricha von Grüningena, między 1247 a 1249 rokiem. Jego głównym zadaniem było strzeżenie południowej części szlaku, łączącego Prusy z Inflantami. Z powodu odrzucenia chrześcijaństwa przez litewskiego króla Mendoga i porażki wojsk zakonnych pod Durben w 1260 roku, zarówno w Prusach, jak i w Inflantach wybuchły wielkie pogańskie powstania, a drogi stały się niebezpieczne. Wtedy też około 1295 roku biskup kurlandzki i kurlandzka kapituła katedralna zdecydowali się przenieść swą siedzibę bardziej na północ, właśnie do Hasenpoth, przekazanego niewiele wcześniej przez zakon biskupstwu. Biskup kurlandzki jednak już parę lat później przeniósł się do Piltynia, a Aizpute pozostało w rękach kurlandzkiej kapituły katedralnej.
W XVI wieku zamek przeszedł w prywatne ręce i był już wtedy opisywany jako spichlerz. Wraz z miastem niszczony był kilkukrotnie podczas wojen polsko-szwedzkich. W 1665 roku został wyremontowany i stacjonował w nim garnizon księcia Jakuba Kettlera, lennika Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po jego śmierci w 1682 przeszedł w ręce Michała Fryderyka Nolde, który dokonał przebudowy, wznosząc kolejne skrzydło zamkowe. W kolejnych wiekach stopniowo tracił na znaczeniu i był jedynie częściowo zamieszkiwany. Ostatecznie opuszczony w latach 70-tych XX stulecia, popadł w ruinę.
Architektura
Zamek posiadał regularny kształt, nawiązujący do krzyżackiego budownictwa warownego. Był on założeniem dwuskrzydłowym z dziedzińcem o kształcie zbliżonym do kwadratu, zamkniętym pojedynczym murem obronnym od strony północnej i zachodniej. Skrzydło wschodnie było dwupiętrowe, a w skrzydle południowym znajdowała się główna brama wjazdowa. Dość nietypowa była furta w zachodnim murze, datowana także na okres średniowiecza. Prawdopodobnie zamek posiadał wieżę umieszczoną na wschód od głównej bramy, choć znajdujące się tam grubsze fundamenty mogą być pierwotną, wcześniejszą granicą zamku. W takim wypadku skrzydło wschodnie musiało być dobudowane później. Na zamku zapewne znajdowała się kaplica, być może refektarz, a także pokoje dla gości kapituły katedralnej. Charakterystyczny był obszerny dziedziniec zamku na którym mogły zatrzymywać się wozy kupieckie, oddziały wojskowe, czy tez inni podróżnicy.
Stan obecny
Zamek do czasów współczesnych, mimo iż mocno przebudowany i zrujnowany, zachował swoją podstawową bryłę architektoniczną. Jego pierwotny wygląd zakłócają prostokątne okna przebite w późniejszym okresie. W latach 90-tych XX przeprowadzono jedynie niewielkie prace naprawcze, zadaszając fragment zamku przy bramie głównej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.