Historia
Wieża Caherglassaun zbudowana została w późnym okresie średniowiecza z fundacji możnego rodu O’Heyne, jednej z wiodących rodzin w regionie Connacht. Jako, że jej przedstawiciele posiadali na terenie hrabstwa Galway wiele wieżowych siedzib obronnych, skromne Caherglassaun mogło być siedzibą jednej z pomniejszych gałęzi rodu lub było oddawane w dzierżawę. W posiadaniu rodziny O’Heyne wieża była do połowy XVII wieku, kiedy to na skutek inwazji angielskich wojsk Olivera Cromwella doszło do dużych zmian własnościowych. Prawdopodbnie wtedy też jej wnętrza zostały przekształcone celem polepszenia standardu mieszkalnego. Do porzucenia budowli mogło dojść już pod koniec XVII wieku lub w XVIII stuleciu. W 1755 roku wieża została uszkodzona na skutek trzęsienia ziemi.
Architektura
Wieża zbudowana została na planie czworoboku zbliżonego do kwadratu o wymiarach 9,2 x 8,4 metra. Jej mury nietypowo wzniesiono w większości z dużego kamienia ciosanego, przeważnie układanego w regularne warstwy. Podstawa wieży, gdzie ściany były najmasywniejsze, uzyskała lekko pochyłe zewnętrzne elewacje. Zwieńczenie wieży, na zasadzie analogi z innymi okolicznymi budowlami tego typu, mogło posiadać w koronie muru obwodowego dookolny chodnik straży, ukryty za blankowanym przedpiersiem. Być może narożna klatka schodowa była wyższa o jedną kondygnację i pełniła rolę wieżyczki strażniczej.
Mury wieży Caherglassaun porozdzielano nieregularnie rozmieszczonymi otworami strzeleckimi oraz szczelinami doświetlającymi, w tym charakterystycznymi dla irlandzkich wież mieszkalnych wąskimi otworami przebitymi w samych narożnikach, celem pokrycia martwych pól ostrzału na przedpolu. Większe okna mogło posiadać jedynie najwyższe piętro, niektóre szczeliny przekształcono też na okna w późniejszym okresie funkcjonowania wieży. Ponadto w przyziemiu ściany północnej umieszczono duży czworoboczny otwór u wylotu kanału latrynowego. Wejście do wieży znajdowało się na poziomie gruntu w ścianie wschodniej.
Wnętrze wieży podzielone było co najmniej na cztery kondygnacje. Przyziemie, ciemne i ciasne ze względu na masywne mury, musiało pełnić funkcje pomocnicze, gospodarcze i obronne. Druga kondygnacja przykryta została sklepieniem i wyposażona w ścianie południowej w kominek, choć został on wstawiony wtórnie w jeden ze szczelinowych otworów. Pierwotnie pomieszczenie drugiej kondygnacji zapewne nie pełniło funkcji mieszkalnych i odgrywało rolę podobną do przyziemia. Mieszkalna była trzecia i czwarta kondygnacja, wyposażona w latryny w grubości muru przy narożniku północno – zachodnim. Wszystkie piętra połączone były za pomocą spiralnej klatki schodowej w narożniku północno – wschodnim.
Stan obecny
Wieża znajduje się na odludnym i rzadko uczęszczanym terenie po północnej stronie jeziora Caherglassaun Lough. Jest to teren prywatny, ale zapewne istnieje możliwość wejścia i obejrzenia zabytkowej budowli, po uzyskaniu zgody miejscowych właścicieli. Wieża znajduje się dziś w stanie częściowej ruiny. Zachowała mury obwodowe do poziomu uszkodzonej czwartej kondygnacji. Część ościeży otworów okiennych i portalowych została zrabowana lub zniszczona na skutek działania sił przyrody. Niektóre z okien zostały przekształcone. Wewnątrz sklepienie i klatka schodowa uległy częściowemu zawaleniu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.