Historia
Ballycolliton po raz pierwszy wspomniane zostało w źródłach pisanych w 1434 roku pod nazwą Ballycolenan. Leżało ono na terenie baroni Lower Ormond i parafii Kilbarron, a więc na ziemiach przygranicznych rodów Kennedy i O’Brien. Wieżę wzniesiono w XVI wieku, prawdopodobnie z fundacji Mortagha O’Briena, jako jedną z wysuniętych siedzib klanu, choć bez większego znaczenia strategicznego. Pełniła funkcje mieszkalne, przy czym jej właściciele każdorazowo związani byli z pobliską wieżą Annagh. Funkcje mieszkalne przestała pełnić w XVII lub XVIII wieku, kiedy to została porzucona na rzecz wygodniejszego nowożytnego domostwa. W 1842 roku oznaczona została na mapie jako przyległa do Ballycolliton House.
Architektura
Wieża była niewielką budowlą mieszkalną o smukłej bryle i rozmiarach w planie wynoszących jedynie 6,4 x 5,3 metra (była więc prawie o połowę mniejsza od typowych późnośredniowiecznych wież mieszkalnych z terenu Irlandii). Wzniesiona została z kamienia łamanego o płaskich i podłużnych kształtach, uzupełnianego drobniejszymi kamieniami. Narożniki oraz ościeża otworów wykonano ze starannie opracowanych ciosów, przy czym w narożnikach układano naprzemiennie jeden cios większy i jeden mniejszy. Wieża prawdopodobnie podzielona była na cztery kondygnacje, być może pierwotnie zwieńczone w koronie murów chodnikiem straży i krenelażem.
Kondygnacje przykryte były drewnianymi stropami, za wyjątkiem podsklepionego drugiego piętra (trzecia kondygnacja). Tam też musiała znajdować się główna komnata mieszkalna, wyróżniona największymi otworami okiennymi. Parter tradycyjnie pełnił funkcje gospodarcze. Dostępny był z poziomu gruntu ale mógł nie mieć bezpośredniego połączenia z pierwszym piętrem (ewentualnie za pomocą drabiny i otworu w stropie). Także pierwsze piętro musiało pełnić funkcje pomocnicze ze względu na słabe oświetlenie, zapewniane jedynie przez szczelinowe otwory. W ścianie północno – wschodniej mógł się znajdować portal wiodący do wnętrza z dziedzińca, za pomocą zewnętrznych, drewnianych schodów.
Stan obecny
Wieża jest dziś zaniedbaną budowlą wciśniętą pomiędzy XIX-wieczne aneksy gospodarstwa rolnego. Obecnie wieńczy ją nowożytny zbiornik na wodę, umieszczony na miejscu nie zachowanej najwyższej kondygnacji, a część otworów okiennych utraciła ościeża. Zwiedzanie wnętrza zapewne nie jest możliwe, choć można wieżę sfotografować z zewnątrz. W środku prawdopodobnie zachowało się sklepienie trzeciej kondygnacji, na którym opiera się wspomniany zbiornik. Ma być również widoczny jeden kominek, nie wiadomo jednak z jakiego okresu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Cairns C., The tower houses of county Tipperary, Dublin 1984.
Larkin P., The castles of Lough Derg: an illustrated survey, „Journal of the Galway Archaeological and Historical Society”, 64/2012.
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.