Historia
Wieża mieszkalna Balief zbudowana została w XVI wieku, według tradycji z fundacji rodziny Shortall, rodu który musiał nie czuć się zbyt pewnie na terenie hrabstwa Kilkenny, bowiem wyposażył swą siedzibę w wyraźne cechy obronne. W późniejszym okresie Balief należeć miało do rodu St George. Wieża porzucona została zapewne w późnym okresie nowożytnym, przypuszczalnie z powodu zbyt ciężkich dla ówczesnych właścicieli warunków mieszkaniowych.
Architektura
Wieża zbudowana została na terenie pozbawionym większych przeszkód naturalnych, pierwotnie przy dziedzińcu wydzielonym przez połączony z nią kamienny mur. Wieżę założono na planie koła, a więc figury niezbyt przystosowanej do celów mieszkalnych, ale z niewiadomych przyczyn dość popularnej na terenie Irlandii pośród budowniczych wież mieszkalnych. Uzyskała około 9 metrów średnicy i wysokość 10 metrów do poziomu gzymsu oddzielającego przedpiersie od murów obwodowych. Na przedpiersiu zawieszono co najmniej dwa wykusze, z których jeden umieszczono po stronie południowej, dokładnie nad ostrołucznym portalem wejściowym w przyziemiu.
Elewacje zewnętrzne wieży posiadały wybitnie obronny charakter, przebite były bowiem głównie szczelinowymi otworami strzeleckimi, niektórymi krzyżowymi, a niektórymi z dodatkowymi okrągłymi otworami dla ręcznej broni palnej. Okna w wieży były nieliczne, niewielkich rozmiarów, w większości osadzone na najwyższej czwartej, mieszkalnej kondygnacji. Podobnie jak portal wejściowy utworzono je z ciosowych kamieni, podczas gdy mury obwodowe wzniesiono z kamieni eratycznych o z grubsza opracowanych kształtach, średnich i małych rozmiarów.
Przedsionek wejściowy w grubości muru chroniony był żelazną kratą, zamykaną ruchem wahadłowym i łańcuchem przewlekanym przez otwór w ościeżu oraz drzwiami blokowanymi ryglem zasuwanym do otworu w ścianie. Po prawej stronie od wejścia znajdowała się wnęka, zapewne służąca odźwiernemu, po lewej zaś schody w grubości muru wiodły na górne kondygnacje. Główne pomieszczenie przyziemia przykryte było drewnianym stropem i doświetlane trzema szczelinowymi otworami, rozglifionymi do wnętrza i osadzonymi w głębokich wnękach. Przyziemie zapewne pełniło funkcje gospodarczo – magazynowe, podobnie jak dwie kolejne, niskie kondygnacje. Z nich druga także przykryta była stropem, trzecia natomiast znajdowała się pod sklepieniem kolebkowym.
Główną, najwyższą i najbardziej przestronną kondygnacją było piętro trzecie (czwarta kondygnacja). Osadzone na masywnych murach i kolebce trzeciej kondygnacji, posiadało większe wymiary ze względu na zmniejszenie grubości muru wieży w górnych partiach. Mieszcząca się na czwartej kondygnacji komnata pełniła funkcje mieszkalne. Ogrzewana była kominkiem z wysokim kominem i oświetlana trzema oknami. Wnęka jednego z okien posiadała z boku otwór latrynowy oraz pośrodku otwór tzw. mordowni, skierowany ku przedsionkowi w przyziemiu.
Stan obecny
Wieża zachowała do dnia dzisiejszego pełną wysokość murów obwodowych, za wyjątkiem uszkodzonego miejscami przedpiersia. Niestety zabytek jest pozbawiony opieki, zaniedbany, nie remontowany, a jego mury niebezpiecznie spękane. W miejscach niektórych otworów okiennych zieją wyrwy, choć zachowało się kilka otworów strzeleckich i podbawione środkowej laski dwudzielne okno najwyższej kondygnacji. Wewnątrz wciąć zobaczyć można sklepienie nad trzecią kondygnacją i uszkodzony kominek najwyższego piętra.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Mease J., Notes on the Castles in the Freshford District, „Transactions of the Kilkenny Archaeological Society”, Vol. 1, No. 3 (1851).
Salter M., The castles of Leinster, Malvern 2004.