Athclare – wieża mieszkalna

Historia

   Wieża mieszkalna w Athclare  przypuszczalnie wzniesiona została około połowy XVI wieku, jako siedziba rodu Barnwell a następnie rodziny Taaffe. W 1661 roku w Athclare  osiadła rodzina Townley, po tym gdy dobra rodu Taaffe zostały skonfiskowane w trakcie wojen z czasów Olivera Cromwella. Nowi właściciele powiększyli zastane zabudowania i zapewne przekształcili wystrój wnętrz zgodnie z wymaganiami ówczesnego życia. Kolejna rozbudowa, skupiona na zabudowaniach przyległych do wieży, miała miejsce w latach czterdziestych XIX wieku.

Architektura

   Wieżę zbudowano na płaskim terenie po południowej stronie rzeki White. Założona została na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu, o wymiarach 9,4 x 9 metrów. Uzyskała wysokość czterech kondygnacji, o jedną więcej niż sąsiadujący z nią od zachodu lekko wydłużony budynek, którego południowa i północna ściana została zlicowana z odpowiednimi ścianami wieży. Jako, że zachodnich, sąsiadujących z budynkiem narożników wieży nie wzmocniono ciosami, niższa część musiała powstać wraz wieżą. Wieżę zwieńczono lekko wysuniętym przed elewacje przedpiersiem, pierwotnie zapewne blankowanym. Budynek zachodni przykrywał natomiast dach dwuspadowy, początkowo wysoki i o stromych połaciach.
   Wejście do wieży znajdowało się na poziomie gruntu. Zamykane było żelazną kratą, zabezpieczaną mocnym łańcuchem przeciąganym przez okrągły otwór w murze. Wewnątrz komunikację pionową zapewniała spiralna klatka schodowa, osadzona w narożniku południowo – wschodnim. Wiodła ona z parteru do trzeciej kondygnacji, natomiast z trzeciej kondygnacji (drugiego piętra) na czwartą kondygnację i na chodnik straży prowadziły schody w narożniku północno – wschodnim.
   Główną kondygnacją mieszkalno – reprezentacyjną wieży było pierwsze piętro, ogrzewane kominkiem i wyposażone w latrynę w grubości narożnika północno – zachodniego. Podobnie jak wszystkie wyższe piętra, przykryte było ono drewnianym stropem osadzonym na kamiennych wspornikach. Sklepienia posiadały trzy komory w przyziemiu: jedna duża i dwie bardzo małe, wszystkie zapewne pierwotnie o przeznaczeniu magazynowo – spiżarnianym. Piętra drugie i trzecie (trzecia i czwarta kondygnacja) musiały zapewniać dodatkową, bardziej prywatną przestrzeń mieszkalną dla właścicieli Athclare. W budynku zachodnim mogły się mieścić dodatkowe pomieszczenia gospodarcze (np. kuchnia) oraz aula (hall) na piętrze.  

Stan obecny

   Zarówno wieża jak i sąsiadujące z nią zachodnie skrzydło zachowały do czasów współczesnych pełną wysokość murów obwodowych. Budynek zachodni posiada dziś nieco niższy od pierwotnego współczesny dach, natomiast górna część przedpiersia wieży została zdegradowana. Spośród detali architektonicznych zachowało się kilka pierwotnych otworów okiennych i strzeleckich oraz ostrołucznych portali. Część okien utraciła ościeża, po których w murach pozostały spore wyrwy. Athclare nadal pełni funkcję mieszkalną, choć skupia się ona w zachodniej, wtórnie dostawionej nowożytnej części zabudowań.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Berryman, D., The defensibility of Irish Tower Houses, „The Castle Studies Group Journal”, 24/2011.
Salter M., The castles of Leinster, Malvern 2004.
Tempest H., Two Residences of the Townley Family in Co. Louth, „Journal of the County Louth Archaeological Society”, Vol. 5, No. 4, 1924.