Ardglass – Wieża Małgorzaty

Historia

   Wieża Małgorzaty prawdopodobnie zbudowana została w XV wieku, w okresie rozkwitu miasta i portu Ardglass. Mogła stanowić własność jednej z rodzin kupieckich trudniących się dalekomorskim handlem, podobnie jak nieodległa Wieża Jordana o zbliżonej formie, ewentualnie wraz z pobliską Wieżą Cowd pełniła funkcję strażniczą dla przystani. Jeśli powstały one przed 1433 rokiem to zapewne zostały uszkodzone w trakcie spustoszenia miasta przez irlandzkie klany O’Neill i MacDonnell. Pierwotną funkcję Wieża Małgorzaty zapewne utraciła w XVII lub najdalej XVIII stuleciu, kiedy to porzucona popadła w ruinę.

Architektura

   Rzut wieży tworzył czworobok zbliżony do kwadratu o wymiarach 6,8 x 6,6 metra, była to więc budowla o niewielkich rozmiarach, z powodu słabego oświetlenia nie posiadająca komfortowych warunków do długotrwałego zamieszkiwania. Z narożnika północno – zachodniego i północno – wschodniego wysunięte zostały drobne wieżyczki, za sprawą których układ wieży był pomniejszoną wersją pobliskiej Wieży Jordana. Proste, surowe elewacje przeprute były prostokątnymi otworami szczelinowymi oraz nieregularnie rozmieszczonymi małymi otworami, prawdopodobnie pozostawionymi po wykorzystywanych w trakcie budowy rusztowaniach. Wejście umieszczono na poziomie przyziemia, pośrodku ściany północnej, pomiędzy dwoma wieżyczkami. Jego ochronę zapewniał otwór strzelecki w sklepieniu, tak zwana mordownia. Wewnątrz parter był podsklepiony, natomiast dwie wyższe kondygnacje zapewne rozdzielał drewniany strop. Komunikacja pionowa pomiędzy nimi odbywała się za pomocą spiralnej klatki schodowej w północno – zachodniej wieżyczce.

Stan obecny

   Do czasów współczesnych wieża zachowała dwie kondygnacje oraz część murów trzeciej kondygnacji. Wejście pośrodku ściany wschodniej zapewne zostało przebite w okresie nowożytnym, oryginalne są otwory okienne w ścianie południowej i wschodniej. Najciekawsza elewacja północna z dwoma ryzalitowymi wieżyczkami jest dziś niestety przysłonięta przez współczesne zabudowania. Wnętrze zabytku zapewne nie jest przeznaczone do zwiedzania.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Gardiner M., The late medieval port buildings of Ardglass, in the context of northern European trade, „Ulster Journal of Archaeology”, Third Series, Vol. 74, 2017-2018.
Salter M., The castles of Ulster, Malvern 2004.