Historia
Obronno – mieszkalna siedziba w Annaghkeen zbudowana została prawdopodobnie w XIII wieku lub wczesnym XIV stuleciu, przez członków anglo-normańskiego rodu de Burgo, po asymilacji z miejscową kulturą zwanego Burke, w celu ochrony posiadłości przed rodowitymi mieszkańcami z klanu O’Flaherty. W 1574 roku jako właściciela Annaghkeen odnotowano w źródłach pisanych Moylera MacReamona z rodu Burke. Jego potomkowie zamieszkiwali w średniowiecznej budowli prawdopodobnie do końca XVIII stulecia. Na początku XIX wieku w pobliżu wzniesiono nową rezydencję, szybko jednak opustoszałą na skutek wielkiego głodu z lat 1845-1849.
Architektura
Wieżę, a w zasadzie podłużny dom (hall house) zbudowano u wschodniego wybrzeża jednej z małych zatok Lough Corrib. Budynek posiadał 16 metrów długości, 10,4 metra szerokości i wysunięty na 3 metry z południowo – zachodniej elewacji ryzalit latrynowy. Całość wzniesiona została z kamienia polnego, bez ciosów, których nie użyto nawet do wzmocnienia narożników. Co więcej nie użyto zaprawy, a jedynie szczeliny wypełniono drobniejszymi kamieniami. Wnętrze budynku dzieliło się na trzy kondygnacje, przy czym najwyższe piętro rozciągało się tylko nad południowo – zachodnią częścią. W koronie murów poprowadzona była otwarta galeria obronna (chodnik straży).
Wejście do budynku zlokalizowano w pobliżu narożnika ściany północno – wschodniej, na poziomie gruntu. Jego ochronę zapewniał rygiel, zasuwany do otworu w murze. Tuż za portalem skręcało się do klatki schodowej w grubości muru, której prosty bieg prowadził na piętro i dalej na chodnik straży. Na wprost natomiast znajdowało się główne pomieszczenie przyziemia, ze względu na doświetlanie małymi, rozglifionymi do wnętrza otworami, zapewne pełniące funkcje gospodarcze. Parter głównego pomieszczenia nie miał bezpośredniego połączenia z przyziemiem ryzalitu, gdzie znajdowało się ujście szybu na nieczystości, z otworem skierowanym na wody zatoki.
Pierwsze piętro budynku było główną kondygnacją mieszkalną i reprezentacyjną. Posiadało dostęp do głównej klatki schodowej w północno – wschodniej ścianie oraz do węższych schodów w przeciwnej ścianie południowo – zachodniej, zapewniających dostęp do trzeciej kondygnacji nad południowo – zachodnią częścią budowli. Schody południowo – zachodnie dostępne były z wnęki okiennej. Obok, w narożniku, bardzo wąski, zakręcający w grubości muru korytarzyk wiódł z głównej komnaty do latryny w ryzalicie, doświetlanej trzema drobnymi otworami szczelinowymi.
Stan obecny
Wieża mieszkalna (hall house) znajduje się dziś w stanie ruiny, z murami obwodowymi sięgającymi prawie pełnej wysokości, za wyjątkiem zawalonego narożnika północnego i części ściany północno – zachodniej. W murach wieży i jej wieżyczki latrynowej widoczne są liczne wyrwy powstałe po usunięciu ościeży okiennych. Podział na kondygnacje zachował się jedynie w wieżyczce latrynowej. Po południowo – wschodniej stronie w bliskiej odległości znajdują się ruiny kolejnej zabytkowej, ale już wyraźnie nowożytnej budowli. Wieża mieszkalna uchodzi za jedną z najstarszych w Irlandii budowli wzniesionych w całości z nieopracowanego kamienia.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.
Sweetman D., The Medieval Castles of Ireland, Woodbridge 2000.