Historia
Według tradycji wieża mieszkalna w Annaghdown zbudowana miała zostać przez ostatniego biskupa diecezji Enaghdún, przed jej zniesieniem około 1485 roku. Według innych teorii powstała z inicjatywy anglo-normańskiego rodu de Burgo lub ich przeciwników z irlandzkiego klanu O’Flaherty. W 1574 roku stanowiła własność niejakiego Nicholasa Lyncha. W XVII wieku mogła być poddawana niewielkim pracom modernizacyjnym przez jego potomków (nowe otwory okienne, kominki, czy inne elementy detalu architektonicznego). Funkcje rezydencjonalne wieża prawdopodobnie pełniła do XVIII stulecia, kiedy to została porzucona ze względu na zbyt surowe warunki mieszkalne. Pod koniec XX wieku, znajdujący się w formie postępującej ruiny zabytek, został gruntownie wyremontowany przez prywatnego inwestora.
Architektura
Wieżę Annaghdown zbudowano u jednej z zatok wschodniego wybrzeża Lough Corrib. Od południa sąsiadował z nią otoczony kamiennym murem dziedziniec, w średniowieczu być może oblewany z trzech stron wodami jeziora. Sama wieża utworzona została na planie prostokąta o wymiarach 11,2 x 10,1 metra, z murami grubości do 2,6 metra, przy czym najmasywniejsze mury wzniesiono na poziomie najniższej kondygnacji. Tam też utworzono pochyłe elewacje zewnętrzne, wyprowadzone pionowo dopiero od poziomu piętra. Smukła bryła wieży podzielona została wewnątrz na cztery główne kondygnacje oraz przykryte dwuspadowym dachem poddasze, wokół którego pozostawiono dookolną, otwartą galerię obronną. Jej wzmocnieniem były narożne bartyzany z machikułami nadwieszanymi na kamiennych konsolach.
Wejście do wieży umieszczono w ścianie południowo – wschodniej, na poziomie gruntu, w uskokowym, ostrołucznym portalu, którego drzwi można było blokować ryglem osadzanym w otworach w murze. Dodatkową ochroną była tzw. mordownia utworzona w suficie tuż za wejściem. Najniższa kondygnacja doświetlana była jedynie rozglifionymi do wnętrza otworami szczelinowymi, musiała wiec pełnić funkcje gospodarcze i pomocnicze, jako spiżarnia lub skład. Większe okna o czworobocznych obramieniach porozmieszczano nieregularnie na piętrach, mieszących pomieszczenia mieszkalne i reprezentacyjne. Poddasze mogło być przeznaczone dla służby bądź garnizonu, albo stanowiło dodatkową przestrzeń magazynową.
Kondygnacje wieży przykryte zostały drewnianymi stropami, za wyjątkiem kondygnacji trzeciej, nad którą rozłożono sklepienie kolebkowe. Każdą kondygnację stanowiła jedna duża sala, za wyjątkiem najwyższego piętra, gdzie umieszczono dwa kominki, wskazujące na podzielenie przestrzeni na dwa pomieszczenia. Wejście w przyziemiu otwierało się na krótki korytarz w grubości muru, z lewej strony połączony z dłuższym korytarzem o funkcji obronnej, doświetlanym dwoma otworami strzeleckimi. Po prawej stronie wejścia znajdowało się przejście do klatki schodowej, na wprost natomiast główna komora parteru. Drugą kondygnację ogrzewał pojedynczy kominek. Główna sala połączona była tam z komorą w grubości muru południowo – wschodniego. Podobny układ funkcjonował na trzeciej kondygnacji, a dodatkowo między trzecią i czwartą kondygnacją komora w grubości muru połączona została z klatką schodową.
Stan obecny
Wieża została gruntownie wyremontowana pod koniec XX wieku z inicjatywy prywatnego właściciela Raya Cooke i jego rodziny. Zrekonstruowane zostało przedpiersie, zadaszono nad zachowanymi ścianami szczytowymi poddasze, wstawiono nowe ościeża okienne w miejsce wyrw oraz przystosowano zabytek do funkcji mieszkalnej. Prowadzone są także prace nad murem otaczającym wraz z wieżą nieduży dziedziniec.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Goaley M., Monastic Ruins at Annaghdown, Co. Galway, Annaghdown 1998.
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.