Aghern – zamek

Historia

   Aghern od drugiej połowy XIV wieku stanowiło własność możnego rodu Fitzgeraldów, earlów Desmond, którzy przypuszczalnie w XV wieku ufundowali nad rzeką Bride murowany zamek, w celu ochrony pobliskiej przeprawy. W XVI wieku Aghern było rozbudowywane, a w 1580 roku obsadzone silnym garnizonem w trakcie buntu Desmonda, skierowanego przeciwko Anglikom. Po jego upadku, na początku XVII wieku miejscowe dobra sprzedano rodzinie Boyle. W drugiej połowie tamtego stulecia zamek był w posiadaniu rodu Clifford, a następnie rodzin Bowles i Corban, które w XIX stuleciu zamieszkiwały już w XVIII-wiecznym domu zbudowanym na terenie dawnego zamku.

Architektura

   Zamek założony został na północnym, lekko wywyższonym brzegu rzeki Bride, w pobliżu średniowiecznej przeprawy. Jego zabudowania składały się z dwóch wież, zapewne zabezpieczonych obwałowaniami, a następnie kamiennym murem. Większa wieża zachodnia zbudowana została na planie prostokąta o wymiarach 11,3 x 8,8 metra. Usytuowana w odległości około 15 metrów nieco późniejsza wieża wschodnia założona została na rzucie czworoboku o wymiarach 8,5 x 6,8 metra, ale z zachodnią częścią południowej ściany pogrubioną o dodatkowe 1,1 metra, w celu pomieszczenia spiralnej klatki schodowej. Obie wieże połączono kurtyną muru z ostrołucznym, sfazowanym portalem i ze szczelinowymi otworami strzeleckimi zwróconymi w stronę rzeki. Wieże stanowiły narożniki dziedzińca, na którym umieszczone musiały być dodatkowe zabudowania gospodarcze. Obie pełniły funkcje mieszkalne i obronne, dlatego ich dolne kondygnacje przeprute były szczelinowymi otworami doświetlającymi i strzeleckimi, stosunkowo szerokimi w wieży wschodniej. Okna górnych kondygnacji były większe, w wieży wschodniej ostrołuczne.

Stan obecny

   Do czasów współczesnych zachowały się dolne partie obu wież mieszkalnych a także fragmenty muru obronnego, w tym kurtyna łącząca obie wieże. Nadal widoczny jest w niej ostrołuczny portal oraz otwory strzeleckie. Starsza wieża zachodnia znajduje się w gorszym stanie, jest mocno porośnięta dziką roślinnością, prawdopodobnie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat utraciła w górnych partiach część murów. Wieża wschodnia zachowała portal wejściowy oraz kilka szczelinowych otworów. Zabytek znajduje się na terenie prywatnym, w pobliżu kościoła św. Jakuba i XVIII-wiecznego budynku mieszkalnego. Oglądany może być jedynie od strony zewnętrznej.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Healy J., Castles in County Cork, [b.m.w.] 1936.
Salter M., The castles of South Munster, Malvern 2004.