Zubříč (Nový Šaumburk) – zamek

Historia

   Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o Novým Šaumburku, który przejął nazwę nieodległego starszego, opuszczonego zamku, pojawiła się w 1360 roku. Na początku XV wieku z powodu braku pieniędzy biskup ołomuniecki Jan XI Mráz oddał Nový Šaumburk w zastaw. W okresie wojen husyckich zamek na prawie zastawu posiadali panowie z Bítova u Bílovic, którzy dzierżyli go od 1416 roku. Jeden z członków tego rodu, Mikuláš, w niespokojnym okresie pierwszej połowy XV wieku podejmował liczne wyprawy rabunkowe. Z tego powodu w 1451 roku hejtman Jan Tovačovski z Cimburka wykupił Nový Šaumburk i następnie zburzył. Ówczesny biskup ołomuniecki Bohuslav ze Zvole, czyli rzeczywisty właściciel zamku, nie sprzeciwił się akcji hejtmana, a nawet obdarował go później majątkiem w Kelč. Możliwe jest, iż zamek Zubříč po paru latach został jeszcze odbudowany, lecz jego definitywny koniec nastąpił w trakcie wojen czesko-węgierskich i najazdu wojsk Macieja Korwina w 1469 roku.

Architektura

   Zamek wzniesiono na z grubsza owalnym wzniesieniu zwanym Bašta o wysokości 530 metrów n.p.m., górującym nad przełęczą którą wiodła droga do nieodległego zamku Šaumburk. Całe wzgórze otoczono obwodem przekopu o szerokości 22-23 metrów i głębokości 5 metrów oraz ziemnego wału, przechodzącego na północy w szerszy taras. Po stronie zachodniej wał przechodził w wąskie lecz długie podzamcze, które zabezpieczał dalszy przekop i ziemny wał, otaczające całe założenie od południa. Za tym przekopem w odległości około 15 metrów znajdowało się nieduże jezioro, służące jako główne źródło wody dla gospodarczej części zamku. Ścieżka z jeziora wchodziła do pierwszego przekopu i prowadziła bokiem do podzamcza, gdzie zakręcała i po moście pokonywała drugi przekop obwodowy. Most wiódł do wytyczonego przez kamienny mur parchamu, opinającego rdzeń zamku z dwóch boków.
   Zamek górny miał kształt owalu o wymiarach 31×27 metrów, wytyczonego przez kamienne mury obwodowe o grubości 1,5 metra. W zachodniej części dziedzińca znajdował się trójprzestrzenny budynek w którym musiał znajdować się przejazd bramny z parchamu i podzamcza. Kolejna zabudowa znajdowała się po przeciwnej, wschodniej części majdanu, przez co na dziedzińcu nie pozostawało zbyt dużej wolnej przestrzeni. Zamek najprawdopodobniej był typowym dla Moraw założeniem bezwieżowym, którego obrona oparta była na obwodzie murów obronnych.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, widoczne są jedynie obwarowania ziemne oraz niewielkie relikty kamiennych murów w północno – zachodniej części zamku górnego i przy jego dawnym parchamie. Wstęp na zamkowe wzgórze jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.