Historia
Budowa późnogotyckiego kościoła św. Jana Chrzciciela rozpoczęła się po 1490 roku, na miejscu starszej świątyni z XIII wieku, której mury wykorzystano przy wznoszeniu zakrystii. W 1510 roku podsklepiona została nawa kościoła, wstawiono też do wnętrza emporę. W okresie nowożytnym budowla nie przechodziła żadnych poważniejszych prac, za wyjątkiem końca XIX wieku, kiedy to wzniesiono wieżę na kalenicy. W 1928 roku wykonany został remont kościoła.
Architektura
Kościół wzniesiono na stoku wzgórza opadającego na zachodzie ku Wełtawie, po południowej stronie małego strumienia łączącego się z rzeką. U schyłku średniowiecza budowla składała się z szerokiego, jednonawowego korpusu na planie prostokąta, węższego i niższego prezbiterium z trójbocznym zamknięciem po stronie wschodniej (pięć boków ośmioboku), oraz czworobocznej, lekko trapezowatej w planie zakrystii przy północnej ścianie prezbiterium. Zakrystia nie została regularnie przystawiona do kościoła, a w zasadzie to prezbiterium nie zostało symetrycznie dostawione do zakrystii, gdyż była ona częścią starszej budowli sakralnej z XIII wieku.
Nawę o wymiarach 13,3 x 9,1 metra i prezbiterium wielkości 10,2 x 7,5 metra opięto od zewnątrz przyporami, przy czym w zachodniej części południowej ściany nawy dwie z nich wykorzystano do utworzenia płytkiej, a zarazem szerokiej kruchty. Kruchta została otwarta sfazowaną arkadą zamkniętą w łuk typu ośli grzbiet, osadzoną na dwóch wspornikach. Jej wnętrze podsklepiono i wyposażono w boczne, kamienne ławy, pomiędzy którymi znalazł się bogato zdobiony portal wejściowy o siodłowej formie, z przecinającymi się w narożnikach prostymi i obłymi wałkami. Drugi, podobny portal umieszczono w elewacji zachodniej nawy, z powodu środkowej przypory nie na osi, ale w północnej części ściany. Wnętrze kościoła oświetlały ostrołucznie zamknięte okna: trzy w nawie oraz cztery w prezbiterium. Wypełniły je dwudzielne maswerki z motywami trójliści i czwórliści (prezbiterium), a także rybich pęcherzy i sferycznych figur (nawa). Wszystkie okna obustronnie rozglifiono. Dodatkowe małe otwory o dwubocznych zamknięciach przebito w szczycie wschodnim nawy, gdzie doświetlały poddasze.
Prezbiterium przykryto sklepieniem sieciowym, żebrowym, podwieszonym bez użycia konsol, choć żeby założyć symetryczne sklepienie do niesymetrycznego wnętrza potrzebne były dwa wsporniki przy ścianie północnej. Na nawę wschodnia część kościoła została otwarta ostrołuczną arkadą tęczy o sfazowanej, nieprofilowanej archiwolcie, osadzonej na zaoblonych impostach. W nawie także założono sklepienie sieciowe, z przecinającymi się żebrami, a w zachodnią część korpusu wstawiono emporę opartą na dwóch wielobocznych filarach i jednym filarze przyściennym, także zwieńczoną sklepieniem sieciowym. Z nawą jej przyziemie połączono trzema ostrołucznymi, profilowanymi arkadami.
Stan obecny
Malowniczo usytuowany, wyremontowany w ostatnich latach kościół, zachował do dnia dzisiejszego późnogotycką formę, jedynie na kalenicy dachu nawy postanowiono umieścić nowożytną wieżę, a na kalenicy prezbiterium wieżyczkę na sygnaturkę. Ponadto przekształcono okna w zakrystii. Oryginalne są okna w nawie i prezbiterium, cenne dwa portale w nawie i portal wiodący z prezbiterium do zakrystii, przetrwały również późnogotyckie sklepienia, w tym sklepienie sieciowe otwartej arkadą kruchty oraz sklepienie empory. W północnej ścianie prezbiterium widoczne jest późnogotyckie pastoforium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Mareš F., Sedláček J., Soupis památek historických a uměleckých v politickém okresu Krumlovském, Praha 1918.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. IV, Praha 1982.