Vrabinec – zamek

Historia

   Zamek Vrabinec został wzniesiony przez panów z Těchlovic pod koniec XIV wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa o nim pochodzi z 1403 roku, kiedy to pisał się z niego niejaki Ješek. W 1415 roku, być może z powodu kłopotów finansowych, sprzedał on zamek Zygmuntowi z Vartemberka, który jednak nie zamieszkał na nim lecz oddawał go w zastaw. W 1425 roku w nieznanych okolicznościach, ale zapewne bezprawnie, Vrabinec przejął Mikuláš z Lobkovic. Zwrócił go dopiero na skutek uwięzienia dwa lata później, po czym właścicielką zamku stała się Anežka ze Šternberka, druga żona Zygmunta Vartemberka. Podczas wojen rodu Vartemberków z miastami łużyckimi Vrabinec  najprawdopodobniej ucierpiał w 1442 lub 1444 roku, lecz pomimo tego był później nadal utrzymywany. Gdy w 1504 roku król Władysław Jagiellończyk potwierdził Zygmuntowi młodszemu z Vartemberka jego posiadłości, zamek był wymieniany jako centrum niedużych dóbr z trzynastoma wsiami. Wkrótce jednak z nieznanych przyczyn został porzucony. W 1515 roku przy sprzedaży nieodległego Děčína rodzinie Salhausenów został już opisany jako opuszczony.

Architektura

   Zamek wzniesiono na wysokiej, poszarpanej bazaltowej grupie skał, które silnie wpłynęły na kształt całego założenia. Na południe od nich płynął Rychnovski potok, wpadający w pobliżu, po zachodniej stronie, do rzeki Łaby. Droga wjazdowa prowadziła z północy i jako pierwszą osiągała bramę, utworzoną przez grupę mniejszych skał, flankowanych przez cylindryczną wieżę. Za nią, po przekroczeniu zwodzonego mostu rozciągało się podzamcze, umieszczone pomiędzy dwoma głównymi blokami skalnymi na wschodzie i południu oraz jednym  mniejszym na zachodzie, przy którym dodatkową ochronę zapewniały strome stoki wzniesienia. W południowej części podzamcza prawdopodobnie znajdowała się jakaś zabudowa murowana, jednak z powodu słabego stanu zachowania trudno ją dokładniej opisać. Z podzamcza druga brama prowadziła na nieco wyżej położony kolejny mały dziedzińczyk, zamknięty od północy i południa skałami. Budynki mieszkalne i obronne wznosiły się na dwóch niedostępnych skałach, przy czym rolę głównego pełniła zapewne południowa, czworoboczna wieża mieszkalna, usytuowana około 200 metrów powyżej poziomu rzeki.

Stan obecny

   Z zamku Vrabinec do dnia dzisiejszego zachowały się nieduże pozostałości murów na terenie dawnego podzamcza oraz fragmenty murów wieży południowej. Wstęp na teren ruin jest wolny, lecz nie ma możliwości wejścia na północną grupę skał.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky, Praha 2002.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čechy, t. III, red. Z.Fiala, Praha 1984.