Historia
Zamek Volfštejn został wzniesiony na początku drugiej połowy XIII wieku przez miejscowy ród rycerski, który się z niego pisał (badania dendrochronologiczne drewna z głównej wieży wskazały datę 1261–1262). Pierwsza wzmianka o zamku w źródłach pisanych pojawiła się w 1316 roku, kiedy to był w rękach Benedy z Volfštejna, syna Ctibora, który w tym samym roku został zamordowany przez niejakiego Dluhomila, ukaranego przez sąd 600 hrywnami srebra. Potomkowie Benedy posiadali zamek przez cały czas jego funkcjonowania. W 1460 roku jeden z panów z Volfštejna zakupił nieodległy zamek Třebel w którym, jako wygodniejszym i bardziej reprezentacyjnym panowie z Volfštejna częściej przebywali, niż w starym romańskim zamku. Do ostatecznej ruiny doprowadziły go wewnętrzne walki opozycji z królem Jerzym z Podiebradów w 1470 roku.
Architektura
Zamek zbudowano na owalnym w planie szczycie wzniesienia na południowo-wschodnim zboczu Góry Wilczej (Wolfsberk, Vlča hora), od której oddzielało go siodło, które zostało zabezpieczone wykutym w skale przekopem, otaczającym wraz z ziemnym wałem całe założenie. Zamek co najmniej od zachodniej strony, a być może na całym obwodzie, otaczał także zewnętrzny mur parchamu. Chociaż Volfštejn prawdopodobnie miał bramę wjazdową na południowym – zachodzie, po stronie opadającej w kierunku rzeki Mže, to jego czoło było skierowane w stronę wspomnianego siodła łączącego cypel z Wilczą Górą. Tam też, zaraz za zaokrąglonym murem obronnym, w odległości mniejszej od niego niż 2 metry, usytuowano w najwyższym punkcie terenu okrągłą w planie, smukłą wieżę (bergfried), której wewnętrzna, zwężająca się ku górze przestrzeń, miała zaledwie 3 metry średnicy, a grubość murów w przyziemiu dochodziła do 2,5 metra. Mury wieży przebito jedynie niewielkimi otworami wentylacyjnymi, a ich wysokość jeszcze dziś dochodzi do 22 metrów. Jedyne wejście do jej wnętrza znajdowało się około 12 metrów nad poziomem gruntu, w półokrągłym późnoromańskim portalu wychodzącym na stronę dziedzińca, który dostępny był po drewnianej kładce prowadzącej z korony pobliskiego muru obronnego. Prowadził on na drugie piętro wieży, przykryte drewnianym stropem opartym na kamiennych wspornikach. Również pozostałe dwa piętra wieży i ciemne pomieszczenia w jej dolnej części miały tylko drewniane stropy, prawdopodobnie połączone drabinami, ponieważ nie ma śladów po schodach w grubości murów. Co ciekawe w wieży, pomimo iż nie pełniła miejsca stałego zamieszkania, zainstalowano kominek.
Mury obronne w południowo – wschodniej części zamku stopniowo się zwężały, osiągając kształt zbliżony do kropli, zamknięty na końcu krótką ścianą pałacu głównego budynku mieszkalnego. Przestrzeń między dużą wieżą a pałacem była częściowo wypełniona dwoma mniejszymi, umieszczonymi naprzeciw siebie budynkami, dostawionymi do wewnętrznych ścian murów obwodowych. Zachodni miał formę czworoboku o wieżowym charakterze z pomieszczeniami przykrytymi płaskimi, drewnianymi stropami i grubości murów dochodzącej do 1,5 metra. Być może zabezpieczał on bramę wjazdową na dziedziniec.
Tylny, południowo – wschodni pałac, usytuowany w najbezpieczniejszym miejscu, miał w planie formę trapezu, od strony dziedzińca o szerokości 16,5 metra, nieco węższy (około 11 m) od przeciwnej strony i głęboki na 11 metrów. Oprócz parteru, dostępnego z dziedzińca przez zamykany na drewnianą zasuwę portal, pałac miał dwa piętra z których najpewniej każde miało jedną dużą salę, przykrytą drewnianym stropem. Podczas gdy parter nie był oświetlony z zewnątrz, pierwsze piętro na zachód otwierało się dwoma oknami. Z drugiego piętra pozostały jedynie niewielkie relikty dlatego nie wiadomo ile okien posiadało. Cały budynek, podobnie jak wieża główna, zwężał się ku górze. Aż do poziomu chodników sąsiednich murów obronnych jego ściany obwodowe były pionowe, jednak w górnej części (podobnie jak na zamku Valdek), były nieco przesunięte do wewnątrz, przez co górna część pałacu miała stożkowy kształt.
Stan obecny
Z zamku Volfštejn do dnia dzisiejszego zachowała się wysoka cylindryczna wieża główna, trzy ściany głównego budynku mieszkalnego sięgające do wysokości piętra, ruiny czworobocznej wieży oraz dawna fosa. Nad stopniową renowacją ruin i ich zabezpieczeniem pracuje miejscowe stowarzyszenie. Do zamku prowadzi żółty szlak turystyczny z Černošína do Třebele.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky 2, Praha 2005.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.