Vildštejn u Opavy – zamek

Historia

   Zamek powstał na rozległych terenach lasu Střelná, o który spór wiodły klasztor Hradiště i biskupstwo ołomunieckie. W 1301 roku pobliski Budišov dzierżył na prawach lenna od kapituły ołomunieckiej kanonik Dětřich z Fulštejna. W 1316 roku pisał się on „z Vildštejna” wraz z kanonikiem Jindřichem, nie ma jednak pewności czy był fundatorem zamku i jego pierwszym właścicielem. Być może Vildštejn przestał istnieć wraz z kilkoma okolicznymi wioskami pod koniec XIV wieku, podczas wyniszczających wojen między margrabią Joštem (Jodokiem) i Prokopem. Zachowała się informacja z 1399 roku o spaleniu pobliskiego Budišova przez zwolenników margrabiego Prokopa, wrogów biskupa ołomunieckiego Jana XI, choć jeszcze w 1400 roku z Popoluč i Vildštejna pisał się niejaki Boreš.

Architektura

   Zamek zbudowano na skalistym cyplu ponad zakolem niedużej rzeczki Lomnicy, wpadającej po północnej stronie zamku do rzeki Lobnik. Pomimo chroniących go wysokich skarp, zamek otoczono z trzech stron przekopem oraz przy dłuższych bokach (od północy i południa) ziemnym wałem. Przednia (zachodnia) część zamku miała kształt czworoboku o wymiarach 38 x 18 metrów, zabezpieczonego kamiennym murem obronnym oraz być może czworoboczną wieżą w części południowej (mógł to być również niższy budynek). Niejasny jest również relikt muru w narożniku po stronie południowo – wschodniej. Być może znajdowały się tam obwarowania zabezpieczające przejście na koronę ziemnego wału, który zapewne był zwieńczony jakąś formą drewnianych fortyfikacji (palisada, częstokół) z chodnikiem dla obrońców. Niewielkie zachodnie podzamcze oddzielone było od głównej części zamku szerokim na 22 metry przekopem, który częściowo wyciosano w skale. Jego głębokość waha się od 3,5 metra do 9 metrów, możliwe więc, iż nie został nigdy ukończony według pierwotnych zamierzeń.
   Nie odkryto śladów wjazdu z podzamcza bezpośrednio przez most ponad przekopem na zamek górny, przyjmuje się więc, iż droga dojazdowa na podzamczu musiała zakręcać na północny wał lub prowadzić bezpośrednio z zachodu na wał. W takim wypadku przednia część zamku nie miałaby charakteru podzamcza, a raczej wysuniętych w przedpole obwarowań. Koroną północnego wału droga osiągałaby bok zamku, zakręcała i przez nieduże przedbramię (lub budynek bramny) osiągała główny dziedziniec.
   Rdzeń zamku miał około 70 metrów długości i 25 metrów szerokości. Chroniony był murem obwodowym, który po stronie północno – wschodniej osiągał aż 3,5 metra grubości. Jest to o tyle zaskakujące, iż była to tylna część zamku, teoretycznie najlepiej chroniona przez warunki terenowe i najdalej umiejscowiona od drogi dojazdowej. Jednak w pobliżu usytuowane było kolejne wzgórze przewyższające teren zamku, stąd zapewne chęć budowniczych do wzniesienia tu muru tarczowego, zabezpieczającego przed ewentualnym ostrzałem. Po przeciwnej stronie dziedzińca, od strony podzamcza, znajdowała się cylindryczna wieża o średnicy 9 metrów i grubości murów wynoszącej 2 metry. Nie można jednak wykluczyć, iż był to masywny, zaokrąglony narożnik głównego budynku mieszkalnego.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Oprócz niewielkich kamiennych reliktów widoczne są jedynie obwarowania ziemne w postaci wałów i przekopów. Teren zamku jest dziś gęsto zarośnięty lasem i roślinnością oraz ogólnie dostępny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.